Doktorantura (latıncadan) elmi tədqiqatların ən yüksək pilləsi olan, elmlər doktoru elmi dərəcəsi almaq məqsədilə aparılan təhsil və tədqiqat prosesini əhatə edən bir sistemdir. Bu sistem, əsasən, elmi araşdırmalara həsr olunmuş, müstəqil elmi fəaliyyət göstərmək bacarığına malik yüksək ixtisaslı mütəxəssislər yetişdirməyə yönəlmişdir.
Doktoranturanın əsas məqsədi, seçilmiş elmi sahədə dərin biliyə və təcrübəyə malik, öz sahəsinin ən qabaqcıl nailiyyətlərini mənimsəmiş və orijinal elmi araşdırmalar aparmaq qabiliyyətinə sahib elmi kadrlar hazırlamaqdır. Bu proses, əsasən, dissertasiya yazılması və müdafiəsi ətrafında qurulur. Doktorantlar rəhbərlərinin rəhbərliyi altında tədqiqat aparır, elmi ədəbiyyatla tanış olurlar, müxtəlif seminar və konfranslarda iştirak edirlər və öz araşdırmalarının nəticələrini yayırlar.
Doktorantura proqramları, müxtəlif elmi sahələri əhatə edərək, geniş spektrdə tədqiqat imkanları təqdim edir. Proqrama qəbul, adətən, yüksək akademik nailiyyətlərə və elmi potensiala malik namizədlər üçün nəzərdə tutulur. Seçmə prosesi rəqabətli olur və namizədlərin elmi hazırlığı, tədqiqat təcrübəsi və motivasiyası qiymətləndirilir.
Doktorantura təkcə elmi dərəcə almaq üçün deyil, həm də elmi karyeranın inkişafı üçün əsas təməldir. Doktorantura təhsili alan şəxslər, elmi araşdırmaların aparılması, nəticələrin təhlili, elmi əsərlərin yazılması və təqdimatı kimi vacib bacarıqlara yiyələnirlər. Bu bacarıqlar, onların gələcək elmi və peşəkar həyatlarında böyük üstünlük təşkil edir.
Tarixən, doktorantura sistemi elmi inkişafda mühüm rol oynamış və hələ də elmin inkişafının mühərriklərindən biri olaraq qalır. Yeni biliklərin yaradılması, texnologiyaların inkişafı və cəmiyyətin tərəqqisi üçün yüksək ixtisaslı elmi kadrların hazırlanması əsas amildir və doktorantura bu məqsədə xidmət edir.