izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Dolmuş (f.sif.) - Bu söz, əşyaların və ya yerlərin tam doluluğunu, boş yer qalmadığını ifadə edir. Birinci mənası, həqiqi və fiziki doluluğu bildirir. Məsələn, "dolmuş qab" ifadəsi qabın tamamilə, içində boş yer qalmayacaq şəkildə bir şeylə dolu olduğunu göstərir. Bu, həm maye, həm də qatı maddələr üçün istifadə oluna bilər. Doluluğun dərəcəsi tam olmalıdır; azacıq boş yerin qalması "dolmuş" sözü ilə ifadə edilə bilməz. "Dolmuş çamadan" kimi ifadələr də bu mənaya uyğun gəlir.

İkinci mənası isə daha məcazi bir istifadədir. "Dolmuş" sözü bu halda bir şeyin həddindən artıq, çoxluqla dolu olduğunu, hətta aşırıya çatdığını ifadə edir. Bu, həm fiziki, həm də qeyri-fiziki mənalarda ola bilər. Məsələn, "dolmuş otaq" desək, otağın insanların, əşyaların və s. ilə həddən artıq dolu olduğunu nəzərdə tuturuq. Eyni zamanda, "dolmuş ürək" kimi ifadələr də hisslərin, xatirələrin və ya duyğuların çoxluğu anlamında işlədilə bilər. Bu məcazi istifadədə doluluq həmişə müsbət bir hal kimi qəbul edilmir; həddən artıq doluluq bəzən narahatlıq, sıxıntı hissi yarada bilər. Beləliklə, "dolmuş" sözü həm müsbət, həm də mənfi kontekstlərə uyğun olaraq işlənə bilər.

Qısacası, "dolmuş" sözü, həm konkret, həm də məcazi mənalarda geniş istifadə olunan, doluluğun müxtəlif aspektrlərini əks etdirən zəngin bir sözdür. Onun mənasının dəqiq qavranılması, kontekstdən asılıdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz