Donuqlaşmaq felinin əsas mənası bir cismin, əşyanın və ya səthin donuq hala düşməsidir. Bu, həm fiziki, həm də metaforik mənada baş verə bilər. Fiziki mənada donuqlaşma, bir əşyanın parlaqlığını, şəffaflığını, parıltısını və ya cilasını itirməsi deməkdir. Məsələn, uzun müddət istifadə olunan bir mebel parçası donuqlaşa bilər, səthindəki cilası itirərək daha mat və solğun görünə bilər. Yağışdan sonra quruyan bir şüşə də donuqlaşa bilər, əvvəlki parlaqlığını itirir.
Donuqlaşma prosesi, səthdəki mikro çatların əmələ gəlməsi, oksidləşmə, aşınma və ya digər kimyəvi və fiziki təsirlərin nəticəsi ola bilər. Məsələn, metal əşyalar havada oksidləşərək donuqlaşa bilər. Qızıl və gümüş kimi bəzi metallar, digərlərinə nisbətən daha az donuqlaşır, çünki onlar havadakı oksigen və nəmlə daha az reaksiya verir.
Metaforik mənada isə "donuqlaşmaq" ifadəsi, bir şeyin canlılığını, parlaqlığını, təravətini və ya canlı rəngini itirməsini ifadə edə bilər. Məsələn, "qış günləri insanın əhvalını donuqlaşdırır" deyə bilərik. Bu zaman donuqlaşma, əhvalın cansıxıcılığa, apatiyaya, həvəssin azalmasına doğru bir dəyişikliyi göstərir. Yaxud "Rənglər zamanla donuqlaşdı" ifadəsi, rənglərin solğunlaşmasını, parlaqlığını itirməsini bildirir. Bu mənada "donuqlaşmaq" sözü, "solmaq", "sərtləşmək", "cansızlaşmaq" kimi sözlərlə sinonim kimi istifadə oluna bilər.
Beləliklə, "donuqlaşmaq" fəlinin mənasını həm fiziki, həm də metaforik müstəvidə daha geniş və dəqiq şəkildə anlamaq üçün həm materialın fiziki xüsusiyyətlərinin dəyişməsini, həm də enerji, həyəcan və ya canlılığın itkisini nəzərə almaq lazımdır.