Donuqlaşma, "donmaq" felindən törəmiş bir isimdir və əsasən temperaturun aşağı düşməsi nəticəsində mayenin bərk hala keçmə prosesini ifadə edir. Bu, sadəcə suyun buza çevrilməsi ilə məhdudlaşmır; daha geniş mənada, hər hansı bir mayenin, hətta qazın, bərk bir hal almasına aid edilə bilər. Məsələn, metalın soyuma zamanı donuqlaşması, yağın qatılaşması və ya hava kütlələrinin donuqlaşaraq buz kristallarına çevrilməsi də donuqlaşma hadisəsinin nümunələridir.
Donuqlaşma prosesi fiziki bir dəyişiklik olub, maddənin kimyəvi tərkibində dəyişiklik yaratmır. Su donuqlaşanda su molekulları düzenli bir quruluş əmələ gətirir və buz kristalları yaranır. Bu proses zamanı həcm artır, sıxlıq isə azalır. Bu səbəbdən buzun sıxlığı sudan azdır və buz suyun üzərində üzür.
Lakin "donuqlaşma" termini yalnız fiziki proseslərlə məhdudlaşmır. Məcazi mənada, "donuqlaşma" ifadəsi hərəkətin, inkişafın və ya hisslərin dayanıqlılığını, hərəkətsizliyini və ya duyğuların ifadə olunmasının çətinliyini ifadə etmək üçün də istifadə olunur. Məsələn, "fikirləri donuqlaşdı", "emosiyaları donuqlaşmışdı" ifadələri bu məcazi istifadəyə misaldır. Bu mənada, donuqlaşma statik bir vəziyyəti, canlılığın, həyəcanın və ya ifadənin olmamasını bildirir.
Beləliklə, "donuqlaşma" termini həm konkret fiziki bir prosesi, həm də daha geniş mənada, hərəkətsizliyi, sərtliyi və ifadəsizliyi simvolizə edən məcazi bir anlayışı əhatə edir. Bu çoxşaxəli istifadə onun zəngin leksik mənasını vurğulayır.