izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Dölləndirmək (f., biol.) — Erkək və dişi cinsi hüceyrələrin (spermatozoid və yumurta hüceyrəsi) birləşməsi nəticəsində yeni bir orqanizmin əmələ gəlməsi prosesidir. Bu proses, həyatın davamını təmin edən ən fundamental hadisələrdən biridir və biologiyanın əsasını təşkil edir.

Dölləndirmə zamanı erkək cinsi hüceyrəsi (spermatozoid) dişi cinsi hüceyrəsinə (yumurta hüceyrəsinə) daxil olur və onların genetik materialları birləşərək rüşeym (zigot) əmələ gətirir. Rüşeym, yeni orqanizmin inkişafının əsasını qoyan ilk hüceyrədir. Bu birləşmə, valideynlərin genetik xüsusiyyətlərinin yeni bir kombinasiyasını yaradır və nəticədə yeni fərd genetik olaraq valideynlərindən fərqli olsa da, onlara bənzəyir.

Dölləndirmə prosesi, müxtəlif canlılarda müxtəlif üsullarla baş verir. Məsələn, bəzi canlılarda daxili dölləndirmə (cinsi əlaqə vasitəsilə), bəzilərində isə xarici dölləndirmə (su mühitində yumurta və spermanın birləşməsi) baş verir. Bitkilərdə isə dölləndirmə daha mürəkkəb proseslərə malikdir və tozlanma adlanan bir mərhələdən sonra baş verir.

Dölləndirmənin uğurlu olması bir çox amillərdən asılıdır, o cümlədən həm erkək, həm də dişi cinsi hüceyrələrin sağlam olması, ətraf mühitin uyğunluğu və digər amillər. Dölləndirmənin öyrənilməsi reproduktiv tibb, heyvandarlıq və bitkiçilik kimi sahələr üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir.

Qeyd edək ki, “mayalandırmaq” sözü “dölländirmək” sözünün sinonimi olaraq istifadə olunur və eyni mənanı ifadə edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz