Döllənmək fəaliyyəti, canlıların varlığının davamı üçün əsas olan, həyatın yeni bir formasının yaranması prosesini ifadə edir. Bu proses, sadəcə "döl salmaq" və ya "döl bağlamaq" kimi qısa ifadələrlə tam əhatə olunmur. Daha dəqiq desək, döllənmə, dişi cinsi hüceyrənin (yumurta hüceyrəsi) erkək cinsi hüceyrəsi (spermatozoon) ilə birləşməsi nəticəsində genetik materialın birləşməsi və yeni, genetik cəhətdən unikal bir orqanizmin inkişafının başlanğıcıdır.
Bitkilərdə döllənmə prosesi, tozcuğun dişicik ağzına düşməsi və yumurta hüceyrəsinə çatması ilə başlayır. Heyvanlarda isə proses daha mürəkkəbdir və cinsi əlaqə nəticəsində spermanın yumurtaya çatması ilə baş verir. Bu birləşmə, yeni bir fərdin genetik xüsusiyyətlərini müəyyən edir, valideynlərdən miras alınan xüsusiyyətlərin birləşməsi və yenilənməsinə imkan yaradır.
“Mayalanmaq” termini də döllənmə ilə əlaqədardır və xüsusilə maya kimi mikrobların çoxalmasını ifadə edir. Ancaq ümumi mənada, döllənmə daha geniş bir termin olub, həm bitki, həm heyvan, həm də bəzi mikrobların çoxalmasında istifadə olunur. Döllənmə, təbiətin davamlılığı və həyatın rəngarəngliyinin təmin edilməsi üçün fundamental bir prosesdir. Hər bir döllənmə hadisəsi, unikal bir genetik kombinasiyanın yaranması ilə, həyatın sonsuz çeşidliliyinə töhfə verir.
Qısacası, "döllənmək" sözü sadəcə bir bioloji prosesi deyil, həm də həyatın davamlılığının, təkamülün və bioloji müxtəlifliyin əsasını təşkil edən mürəkkəb və heyrətamiz bir hadisəni ifadə edir. Bu prosesin incəlikləri hələ də elm adamlarının araşdırma mövzusudur və yeni kəşflər hər zaman bu möhtəşəm hadisə haqqında daha çox məlumat əldə etməyimizə imkan verir.