Mayalanmaq – Bu termin, əsasən heyvandarlıqda, xüsusilə də qoyunçuluqda istifadə olunan bir termindir. Sadəcə "döllenmek" mənasından daha geniş bir kontekstdə işlənir və prosesin müəyyən bir nəticəyə yönəlməsini ifadə edir. Mayalanmaq, dişi bir heyvanın erkək bir heyvan tərəfindən döllənməsini, yəni yumurta hüceyrəsinin sperma hüceyrəsi ilə birləşməsini bildirir ki, bu da hamiləliyin başlanğıcını qoyur.
Prosesin incəliklərinə toxunduğumuzda, mayalanmanın sadəcə bir fiziki birləşmə olmadığını görürük. Bu, genetik materialın birləşməsi, yeni bir həyatın əsasının qoyulması deməkdir. Qoyunçuluqda, məsələn, mayalanmanın vaxtı və hansı erkək tərəfindən baş verdiyi, alınacaq quzunun xüsusiyyətlərini müəyyən etmək baxımından son dərəcə əhəmiyyətlidir. Bu səbəbdən də, qoyunların nə vaxt və hansı qoyunla mayalandığı dəqiq qeydə alınır – seleksiya işləri üçün vacib məlumat mənbəyi kimi.
Daha geniş mənada, mayalanmaq termini bitkilərə də aid edilə bilər. Bitkilərdəki mayalanma prosesi, heyvanlarda olduğu kimi, yeni bir fərdin yaranmasına səbəb olan bir prosesdir, lakin bu prosesdə erkək və dişi cinsi hüceyrələrin birləşməsi fərqli mexanizmlərlə baş verir. Beləliklə, mayalanma termini bioloji prosesləri izah edərkən geniş bir anlayışdır və müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalar kəsb edir.
Ümumiyyətlə, mayalanmaq sözünün əhatə etdiyi məna, sadəcə bir döllənmə hadisəsindən daha çoxdur. Bu, yeni bir həyatın yaranması üçün zəruri olan, mürəkkəb və həyati əhəmiyyətli bir bioloji prosesin ifadəsidir. Qeyd dəftərinə yazılmasının səbəbi də budur: bu prosesin izlənməsi, heyvandarlıqda müvəffəqiyyət əldə etmək üçün olduqca vacibdir.