Döyüntü sözü Azərbaycan dilində bir neçə mənada işlənir. Əsas mənası "döyünmə" hərəkətidir, yəni ritmik, təkrarlanan bir hərəkətin səsi və ya hissi. Bu, həm fiziki, həm də metaforik mənada baş verə bilər. Fiziki mənada, ürəyin döyüntüsü, maşının mühərrikinin səsi və ya yağışın damlalarının ritmik səsi kimi təsəvvür edilə bilər. Səməd Vurğunun misalında olduğu kimi, “Döyüntü bilmir burda ürəklər” deyimi ürəklərdəki həyacanı, təlaşlı vəziyyəti ifadə edir. Burada döyüntü, fiziki ürək döyüntüsündən daha çox, emosional bir vəziyyətin ifadə vasitəsidir.
Döyüntünün daha geniş mənası, hər hansı bir şeyin intensiv və təkrarlanan hərəkətinin yaratdığı təsiri də əhatə edir. Məsələn, “dəmir yolunun döyüntüsü”, “atların döyüntüsü”, “ayaq səslərinin döyüntüsü” kimi ifadələr bu mənanı əks etdirir. Bu halda “döyüntü” sözü, yalnız səs deyil, həm də həmin səsin yaratdığı titrəyiş və ya təsiri ilə bağlıdır.
Maraqlı bir tərəfi də odur ki, “döyüntü” sözü bəzən yalnız səs deyil, həm də hiss olunan bir təsiri ifadə edir. Məsələn, “qorxu döyüntüsü”, “sənin sənin gəlişin məndə bir döyüntü yaratdı” kimi ifadələrdə döyüntü, fiziki bir hadisə deyil, psixoloji bir təsir kimi təsvir olunur. Bu, sözün metaforik istifadəsinin çox yönlülüyünü göstərir.
Yekun olaraq, “döyüntü” sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir. Lakin əsasında həmişə ritmik, təkrarlanan bir hərəkət və ya onun yaratdığı səs və təsir durur. Həm fiziki, həm də metaforik mənada geniş istifadə olunması onun dilin ifadə imkanlarını zənginləşdirən bir söz olduğunu göstərir.