izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Dumurcuq-dumurcuq sözü, Azərbaycan dilində "damcı-damcı" mənasında işlənən bir zərfdir. Lakin sadəcə "damcı-damcı"nın sinonimi olmaqdan daha geniş bir məna kəsb edir. "Damcı-damcı" daha çox mayenin kiçik miqdarlarda axmasına, düşməsinə işarə edərkən, "dumurcuq-dumurcuq" daha çox həcm baxımından az, lakin say baxımından çox olan şeylərin ardıcıl olaraq gəlməsini, və ya qeyri-bərabər, fasiləli bir şəkildə paylanmasını ifadə edə bilər. Məsələn, yağışın damcı-damcı yağması ilə, qarın dumurcuq-dumurcuq yağması arasındakı fərq hiss olunur; yağış bir axın halında, qar isə ayrı-ayrı hissəciklər şəklində düşür.

Bu sözün istifadəsində kiçik, ayrı-ayrı hissələrin birləşməsi nəticəsində böyük bir kütlənin əmələ gəlməsi ideyası da öz əksini tapır. Yəni, "dumurcuq-dumurcuq" "top-top", "dənə-dənə", hətta "az-az" mənalarına da yaxındır, ancaq bu sözlərdən fərqli olaraq daha çox əşyanın və ya hadisənin fasiləsiz, lakin qeyri-bərabər ardıcıllığını vurğulayır. Misal üçün, "Yarpaqlar dumurcuq-dumurcuq küləkdə uçuşurdu" cümləsində yarpaqların ardıcıl, lakin müxtəlif vaxtlarda, müxtəlif sürətlə uçuşması təsvir olunur.

Ümumiləşdirərək demək olar ki, "dumurcuq-dumurcuq" Azərbaycan dilinin zənginliyini göstərən, sadəcə "damcı-damcı" ilə əvəz edilə bilməyən, özünəməxsus semantik yükü olan maraqlı bir zərfdir. Onun ifadə etdiyi məna kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilsə də, hər halda həcminin azlığı, lakin sayının çoxluğu və ya fasiləli ardıcıllıq ideyasını özündə ehtiva edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz