Durum sözü Azərbaycan dilində, əsasən, çox bərk, narın torpaq və ya qum kütləsi üçün işlədilir. Bu məna, ətraf mühitin təsiri ilə sıxılmış, bərk hal almış, tozcuqlu və ya qumlu torpaq qatını təsvir edir. Adi qumdan fərqli olaraq, durum daha sıx bir quruluşa malikdir və rahatlıqla ələ alınmır, əzilmir. Hətta nəmli halda belə, müəyyən bir möhkəmliyini qoruyub saxlayır.
Misal olaraq verilən “Bir azdan sonra durumla dolu bir vedrə çəkdilər və vedrəni yenə quyuya salladılar” cümləsində durumun, quyunun dibindən çıxarılan, bərkimiş, torpaq və ya qum qarışığı olduğu aydın olur. Bu, quyunun qazılması zamanı rast gəlinən, suyun sızmasının qarşısını alan, möhkəm bir təbəqəni təmsil edə bilər. Yaxud da quyunun dibində yığılmış, sıxılmış torpaq və ya qum kütləsi ola bilər.
Maraqlı bir məqam odur ki, “durum” sözünün bu mənası, əsasən, şifahi dil və yerli dialektlərdə daha geniş yayılmışdır. Ədəbi dilə nisbətən daha az rast gəlinir. Sözün mənası kontekstdən asılı olaraq, bərkimiş palçıq, gil və ya başqa oxşar materialları da əhatə edə bilər. Ümumiyyətlə, “durum” bərk, sıx, hərəkətsiz və çətin əzilən bir torpaq və ya qum kütləsini ifadə edir.