Dümbə (fars. دُمبه) sözü iki çarxlı, tək atlı arabada atın qoşulduğu ağac hissəsinin arxa tərəfini ifadə edir. Bu hissə, adətən, arabaya yüklərin və ya əşyaların yerləşdirildiyi, bəzən isə sürücünün ayağını qoyduğu dayaq nöqtəsi rolunu oynayırdı.
Tarixi mənbələrə və folklor nümunələrinə əsasən, dümbənin arabada mühüm bir struktur elementi olduğu görünür. Atın çəkdiyi yükün təzyiqini qəbul edən və arabaya sabitlik verən bu hissənin möhkəmliyi və etibarlılığı əhəmiyyətli idi. Kəblə Novruzqulunun qoyunu dümbəyə bağlaması kimi misallar da dümbənin həm yük daşıma, həm də heyvanların arabaya bağlanmasında istifadə olunan bir nöqtə olduğunu göstərir.
Dümbə sözünün maraqlı cəhəti, onun yalnız bir texniki termin olaraq deyil, həm də məcazi mənada istifadə oluna bilməsidir. Məsələn, bir işdə ya da layihədə ən ağır yükü daşıyan, ən çox məsuliyyət daşıyan şəxsi "işin dümbəsi" kimi ifadə etmək olar. Bu isə sözün təkcə material mənasından kənara çıxaraq, daha geniş bir məna kəsb etdiyini göstərir.
Ümumiyyətlə, "dümbə" sözü sadə görünüşünə baxmayaraq, həm maddi mədəniyyətimizin bir parçası, həm də dil tariximizin maraqlı bir nümunəsidir. Onun həm konkret, həm də məcazi mənaları, sözün zənginliyinə və Azərbaycan dilinin ifadə imkanlarının genişliyinə işarə edir.