Düz-əməlli sözü Azərbaycan dilində zərf və sifət kimi işlənərək, bir işin və ya hərəkətin yaxşı, lazımi qaydada, layiqli şəkildə, vicdanla, dürüstcəsinə və qaydasına uyğun yerinə yetirilməsini bildirir. Sadəcə "yaxşı" və ya "layiqli" sözlərinin sinonimi olmaqdan daha çox, bu söz hərəkətin arxasındakı niyyətin və prosesin düzgünlüyünü, vicdanlılığını vurğulayır. "Düz-əməlli" bir iş həm nəticə etibarilə yaxşı olur, həm də prosesi etibarlı və etibarlılığa əsaslanır.
Misal olaraq, "işini düz-əməlli etdi" deyəndə, yalnız işin yekun nəticəsinin yaxşı olduğunu deyil, həm də onun vicdanlılıqla, səylə və lazımi qaydada yerinə yetirildiyini nəzərdə tuturuq. "Düz-əməlli" sözü, eləcə də, insanın öz həyatına, vəzifələrinə vicdanlı və məsuliyyətli yanaşmasını ifadə edə bilər. Məsələn, "o düz-əməlli insan idi" ifadəsi onun dürüstlüyünü, etibarlılığını və sözünün üstündə durmasını bildirir.
Verilən nümunədəki "qızı düz-əməlli saxlamırsınız…" ifadəsi, qızın ehtiyaclarına, sağlamlığına və rifahına lazımi qaydada qayğı göstərilmədiyini, səhlənkarlıq edildiyini və nəticədə onun vəziyyətinin pisləşdiyini göstərir. "Mum kimi əriyir" ifadəsi isə bu pis vəziyyətin dramatik təsirini artırır.
Beləliklə, "düz-əməlli" sözü sadəcə bir işin yaxşı olmasını deyil, həm də onun vicdanlılıq, məsuliyyət və düzgün proseslə əldə olunmasını ifadə edən çoxcəhətli bir anlayışı əks etdirir.