izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Elastik sözü, Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində "elastiki" sözünün sinonimi kimi qeyd olunur. Lakin, "elastik" sözünün özünün dəqiq və geniş izahını vermək daha məqsədəuyğundur. "Elastik" sözü, bir cismin xarici qüvvənin təsiri altında deformasiyaya uğramasından sonra ilkin formasını və ölçülərini bərpa etmə qabiliyyətini ifadə edir. Bu, sadəcə forma dəyişikliyini deyil, həm də mexaniki gərginlik və deformasiya arasındakı mürəkkəb əlaqəni əhatə edir.

Bir cismin elastikliyi, onun materialının daxili quruluşuna, molekullararası qüvvələrə və temperatur kimi amillərə bağlıdır. Yüksək elastikliyə malik materiallar, əyilmə, dartılma və sıxılma kimi mexaniki təsirlərə qarşı yüksək müqavimət göstərir və təsir aradan qaldıqdan sonra orijinal halına qayıdırlar. Məsələn, rezin, polad, bəzi plastik növləri yüksək elastikliyə malik materiallardır.

Elastiklik anlayışı fizikada geniş tətbiq olunur və müxtəlif sahələrdə, o cümlədən mühəndislik, tibb, materialşünaslıq və digər sahələrdə istifadə edilir. Məsələn, körpülərin, binaların və avtomobillərin konstruksiyalarının layihələndirilməsində elastiklik hesablamaları mühüm rol oynayır. Tibbdə isə elastik materiallar əməliyyatlarda, protezlərdə və müalicədə istifadə olunur. Hətta insan bədəninin bəzi toxumaları da müəyyən dərəcədə elastikliyə malikdir.

Qeyd etmək lazımdır ki, hər bir materialın elastikliyi məhduddur. Çox güclü təsirlərə məruz qalan elastik cisimlər öz ilkin formasını tamamilə bərpa edə bilməyərək deformasiyaya uğrayır və ya hətta qırılır. Bu hadisə "elastiklik limitinin aşılması" adlanır. Bu limit hər bir material üçün fərqlidir və materialın xassələrini müəyyən edən vacib bir göstəricidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz