izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Elastikiyyət (köhnə üslubda elastiklik) anlayışı bir cismin xarici qüvvənin təsiri altında deformasiyaya uğramasını, qüvvənin təsiri aradan qalxdıqdan sonra isə əvvəlki formasını və ölçülərini bərpa etmə qabiliyyətini ifadə edir. Sadəcə olaraq, elastik bir cisim sıxıldıqda və ya uzandıqda özünün əvvəlki halına qayıda bilir. Bu qayıdış qabiliyyəti cismin daxili quruluşundan, maddəsinin təbiətindən və atomlararası qüvvələrdən asılıdır.

Elastikiyyət müxtəlif sahələrdə, o cümlədən fizika, mühəndislik, biologiya və hətta iqtisadiyyatda geniş tətbiq olunur. Məsələn, mühəndislikdə tikinti materiallarının, avtomobil təkərlərinin, körpülərin və digər quruluşların elastikliyi onların davamlılığı və etibarlılığı üçün çox vacibdir. Biologiyada isə əzələlərin, oynaqların və digər orqanların elastikliyi hərəkət və funksiyalarının düzgün yerinə yetirilməsi üçün əsas rol oynayır.

Mətndə qeyd edildiyi kimi, müəyyən bir mərkəzə doğru yönəlmiş və məsafə ilə düz mütənasib dəyişən qüvvəyə çox rast gəlinir. Bu, əslində, Huqun qanunu ilə ifadə olunan elastik deformasiyanın əsas prinsipidir. Bu qanun deyir ki, bir cismin deformasiyası tətbiq olunan qüvvə ilə düz mütənasibdir. Yəni, qüvvə nə qədər böyükdürsə, deformasiya da bir o qədər böyük olacaqdır (müəyyən bir həddə qədər). Ancaq bu mütənasiblik yalnız kiçik deformasiyalar üçün keçərlidir. Deformasiya müəyyən bir həddən artıq olduqda, cisim plastik deformasiyaya uğrayır və əvvəlki formasını bərpa etmir.

Beləliklə, elastiklik sadəcə bir cismin “əyilmə” və ya “uzanma” qabiliyyəti deyil, fiziki bir hadisədir ki, onun mahiyyəti atomlararası qüvvələrin təsiri ilə bağlıdır və çoxsaylı mühəndislik və elmi tətbiqlərinə malikdir. Bu hadisənin daha dərin anlaşılması müasir texnologiyaların inkişafı üçün çox əhəmiyyətlidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz