izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Endemiya (yun. endemos - yerli) bir ərazidə və ya əhalinin müəyyən bir qrupunda davamlı olaraq mövcud olan yoluxucu xəstəlikdir. Yəni, bu xəstəlik həmin ərazidə və ya qrupda gözlənilən səviyyədən daha yüksək bir yayılma tezliyinə malikdir və müntəzəm olaraq yeni hallar qeydə alınır. Bu, epidemiya ilə müqayisədə daha mülayim və uzunmüddətli bir xarakter daşıyır. Epidemiya kəskin və qısamüddətli bir artım halında baş verir, endemiya isə xəstəliyin daim mövcudluğunu ifadə edir.

Endemiyaya səbəb olan amillər müxtəlifdir və xəstəliyin növündən, coğrafi ərazidən və əhalinin immunitet statusundan asılıdır. Bu amillərə aşağıdakılar daxildir: xəstəliyin daşıyıcısının (məsələn, həşərat) geniş yayılması, əhalinin aşağı səviyyədə immuniteti, əlverişsiz sanitariya şəraiti, əhalinin sıxlığı, ətraf mühitin çirklənməsi və s. Məlumatlara görə müəyyən bir ərazidə endemiya səviyyəsinin müəyyən olunması, həmin ərazi üçün xarakterik olan xəstəlik hallarının monitorinqi və statistik təhlili ilə aparılır.

Endemik xəstəliklərin qarşısının alınması üçün müxtəlif profilaktik tədbirlər həyata keçirilir. Bunlara vaksinləmə proqramları, sanitariya şəraitinin yaxşılaşdırılması, infeksiyanın yayılmasının qarşısının alınması üçün təlimatlar və ictimai sağlamlıq tədbirləri daxildir. Endemik xəstəliklərin öyrənilməsi və onlarla mübarizə üsullarının inkişafı ictimai sağlamlığın mühüm bir hissəsidir, çünki bu xəstəliklər əhalinin sağlamlığına və rifahına əhəmiyyətli təsir göstərə bilər.

Maraqlı bir məqam odur ki, bəzi xəstəliklər müəyyən bir ərazidə endemik ola bilər, lakin digər ərazilərdə tamamilə məlum olmaya bilər. Bu, həm genetik, həm də ətraf mühit amilləri ilə bağlıdır. Məlumatların toplanması və təhlili sayəsində endemiya ilə mübarizə daha səmərəli aparıla bilir və bu da əhalinin sağlamlığının qorunmasına xidmət edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz