Eskiz (fr. esquisse) – incəsənət əsərinin yaradılma prosesinin ilk, ilkin mərhələsini təmsil edən, tam işlənmiş əsərə nisbətən sadə və qabaqcıl bir təsvirdir. Bu, rəssamın, heykəltəraşın və ya memarın ideyasını, kompozisiyasını, formasını və əsas detallarını qələmə almaq, qeyd etmək üçün istifadə etdiyi bir növ qaralamadır. Eskiz həm rəsm, həm də heykəltəraşlıq, memarlıq və digər yaradıcılıq sahələrində tətbiq olunur.
Rəssamlıqda eskiz, əsasən, rəng və detallardan daha çox, forma, kompozisiya və perspektiv üzərində fokuslanır. Qələm, kömür, karandaş, sulu boya və s. kimi müxtəlif materiallardan istifadə edilə bilər. Eskizlər tez-tez sürətli və sərbəst hərəkətlərlə, təfərrüatlara girmədən, əsas ideyanı çatdırmaq məqsədilə yaradılır. Bu, yaradıcı prosesin dinamikliyini və spontanlığını əks etdirir.
Heykəltəraşlıqda eskiz, adətən, gələcək əsərin kiçildilmiş modeli olur. Balçıq, gil, mum və ya digər materiallardan hazırlanır və əsərin ümumi formasını, ölçülərini və proporsiyalarını təyin etməyə kömək edir. Bu, heykəltəraş üçün əsərin üçölçülü formasını təsəvvür etmək və böyük ölçülü əsərin yaradılması prosesini planlaşdırmaq üçün əvəzolunmaz bir vasitədir.
Memarlıqda eskizlər binaların və qurğuların ilkin dizaynlarını göstərir. Bu eskizlər, ümumi forma, proporsiyalar, yerləşmə və əsas funksiyalar haqqında ilkin bir fikir verir. Rəssamlıq və heykəltəraşlıqdakı kimi, memarlıq eskizləri də son versiyaya doğru gedən yaradıcı prosesin əsas mərhələsini təşkil edir.
Ümumiyyətlə, eskiz, yalnız təsviri sənət deyil, həm də dizayn, moda və digər yaradıcılıq sahələrində geniş istifadə olunan, bir ideyanın ilk ifadəsidir. O, yaradıcı prosesin vacib bir hissəsi olub, son əsərin əsasını qoyur və yaradıcının təfəkkürünü, həlli axtarma üsulunu əks etdirir. Eskizlər həm də sənət əsərlərinin inkişafını izləmək, yaradıcı prosesi anlamaq üçün qiymətli məlumat mənbəyi kimi xidmət edir.