Əcələ [ər.] sözü Azərbaycan dilində "tələsmə, bir işi tez-tələsik görməyə çalışma, səbirsizlik göstərmə" mənasında işlənir. Bu, sadəcə olaraq işləri tez bitirmək istəyi deyil, həm də bu istəyin səbirsizlik və ehtimal ki, diqqətsizliyə səbəb olması deməkdir. Əcələ, nəticənin keyfiyyətindən daha çox sürətini önə çəkmək istəyindən qaynaqlanan bir hərəkətdir.
Daha geniş izah etmək üçün, əcələnin bir neçə səviyyədə təzahür etdiyini deyə bilərik. Məsələn, əcələ həm fiziki bir fəaliyyətin (məsələn, qaçmaq) həyata keçirilməsindəki tələsikliyi, həm də məntiqi düşüncə tələb edən bir işin (məsələn, hesabat yazmaq) yerinə yetirilməsindəki səhvə yol aça biləcək sürəti ifadə edə bilər. Bu səbəbdən də, əcələ çox vaxt istənilən nəticəni əldə etməkdə maneə törədir və keyfiyyətə mənfi təsir göstərir.
Əcələnin maraqlı tərəflərindən biri də onun mədəni kontekstdən asılı olaraq müxtəlif qəbul edilməsidir. Bəzi mədəniyyətlərdə sürət və effektivlik önəmli olduğundan, müəyyən dərəcədə əcələ qəbul edilə bilər. Lakin digər mədəniyyətlərdə səbir və diqqətlilik ön planda olduğundan, əcələ mənfi qarşılana bilər. Bu fərqli yanaşmalar əcələ anlayışının dərinliyini və mürəkkəbliyini göstərir.
Nəhayət, "əcələ etmək" ifadəsi gündəlik danışıqda tez-tez istifadə olunan və əcələnin əsas mənasını qısa və aydın şəkildə əks etdirən bir deyimdir. Bu ifadə, bir işin tələsik və səbirsiz şəkildə yerinə yetirildiyini bildirir.