izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Əda (ər. ədā) sözü Azərbaycan dilində bir neçə mənada işlənir. Əsas mənası "tərz, üslub, tövr" olub, bir işin, hərəkətin, danışığın və ya davranışın xüsusiyyətini, formasını ifadə edir. Hər hansı bir hərəkətin necə yerinə yetirilməsi, ifadənin necə söylənməsi, davranışın necə sərgilənməsi ədanı müəyyən edir. Bu mənada əda, həm gözəl, həm də xoşagəlməz ola bilər; yəni hərəkətin, ifadənin və ya davranışın gözəlliyini, incəliyini, zərifliyini, ya da əksinə, süniliyini, təkəbbürlülüyünü, sümüklülüyünü göstərir.

Məsələn, "o, işini böyük əda ilə gördü" cümləsində əda sözü işin necə bacarıqlı və zərif yerinə yetirildiyini bildirir. "Onun danışığında qəribə bir əda var idi" cümləsində isə danışmanın xüsusi üslubuna, tərz və ya tonuna işarə edilir. Ədanın ifadə etdiyi üslub həm müsbət, həm də mənfi kontekstdə işlənə bilər. Məsələn, "təkəbbürlü əda" ifadəsi mənfi bir məna daşıyır.

Ədanın daha incə mənalarından biri də özünü göstərmə, nümayiş etdirmə mənasıdır. Bu mənada əda, özünə inamı, özünü qiymətləndirməni, hətta bəzən də təkəbbürü ifadə edə bilər. Belə hallarda əda, bir növ xarici görünüş, davranış və ya hərəkətlərlə özünü göstərmək cəhdi kimi başa düşülür.

Ədəbiyyatda əda sözü çox zaman şairanə, bədii təsvirlərdə işlədilir. Bu söz həm incəlik, zəriflik, həm də sünilik, təmtəraq mənalarını özündə birləşdirə bilər. Ona görə də ədanın mənasını anlamaq üçün həmişə kontekstin nəzərə alınması vacibdir.

Yuxarıda göstərilən nümunədəki "Bu nə ədadır?" sualı şəxsin davranışının, hərəkətinin, üslubunun qəribəliyini, anlaşılmazlığını və ya qeyri-adiliyini ifadə edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz