Əqidə sözü, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında mühüm yer tutan, insanın daxili dünyasını, düşüncə tərzini və həyata baxışını əks etdirən bir termindir. Sadəcə "inanc" və ya "etiqad" kimi tərcümə edilməkdən daha çox mənaya malikdir. Əqidə, insanın öz varlığının mənası, kainatın sirrləri, ətraf mühitlə qarşılıqlı əlaqəsi, həyatın məqsədi və gələcəyi barədə formalaşdırdığı kompleks və sistemli bir düşüncə sistemidir.
Bu düşüncə sistemi, sadəcə passiv bir qəbul deyil, əksinə, fəal bir axtarış və təhlil prosesinin nəticəsidir. İnsanın təcrübələri, müşahidələri, təhsili, ətrafındakı insanlar və mədəniyyət onun əqidəsinin formalaşmasında mühüm rol oynayır. Həyat boyu dəyişə və inkişaf edə bilən əqidə, həm fərdi, həm də kollektiv səviyyədə fəaliyyətləri, seçimləri və həyat tərzinin müəyyənləşdirilməsində əsas rol oynayır.
Əqidənin mahiyyətini anlamaq üçün onun müxtəlif aspektlərini nəzərə almaq vacibdir. O, həm dini, həm fəlsəfi, həm də siyasi kontekstdə özünü göstərə bilər. Dini əqidələr, ümumiyyətlə, ilahi gücə, axirətə və əxlaqi prinsiplərə inamı əhatə edir. Fəlsəfi əqidələr isə kainatın təbiəti, insanın yeri və varlığın mənası haqqında müxtəlif nəzəriyyələrə və düşüncə sistemlərinə əsaslanır. Siyasi əqidələr isə cəmiyyətin quruluşu, idarəetmə sistemi və sosial ədalət kimi məsələlərə dair baxışları əks etdirir.
Qeyd etmək lazımdır ki, əqidənin mənbəyi insanın öz daxili dünyasıdır, lakin bu daxili dünya xarici təsirlərdən tamamilə təcrid olunmuş deyil. Əksinə, mədəniyyət, təhsil, ədəbiyyat, incəsənət kimi amillər əqidənin formalaşmasında və inkişafında mühüm rol oynayır. Beləliklə, əqidə, insanın həm fərdi, həm də sosial varlığının ayrılmaz bir hissəsidir və həyatının bütün sahələrini formalaşdırır.