izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Əlan zərfi, zaman bildirən bir söz olub, "bu an", "indi", "hala" mənalarını verir. Sadəcə olaraq "indi" və ya "hala" sözlərinin sinonimi kimi istifadə edilməklə yanaşı, daha incə bir məna çalarını da özündə ehtiva edir. "Əlan" sözü ilə ifadə olunan an, sadəcə olaraq zamanın bir nöqtəsi deyil, həm də müəyyən bir hadisənin, vəziyyətin və ya əməlin baş verdiyi, və ya mövcud olduğu anı ifadə edir. Bu mənada, o, "hazırda", "bu dəqiqə" və ya "bu anda" sözlərinə daha yaxındır.

Misal olaraq, verilən sitatda ("Ürəfa məskəni olan Şirvan; Cühəla xabgahıdır əlan.") "əlan" sözü Şirvanın Ürəfa ilə əlaqəsinin o anki, həmin dövrdəki vəziyyətini göstərir. Başqa sözlə, söhbət o an mövcud olan vəziyyətdən gedir. Bu, sadə bir "indi" ifadəsindən daha çox, tarixi kontekstdə müəyyən bir zaman nöqtəsini qeyd edir.

M.Ə. Sabirin sitatında isə ("Mən də yoldaşlarımla bir yandan; Hində əzm əlan.") "əlan" sözü şairin hərəkətinin, o an baş verdiyi əməlin vaxtını dəqiqləşdirir. Bu, hərəkətin davamlılığını deyil, onun baş verdiyi anı vurğulayır. Beləliklə, "əlan" sadəcə bir zaman zərfi olaraq qalmayıb, bədii təsvirin daha dəqiq və canlı olmasına kömək edir.

Ümumiyyətlə, "əlan" sözü klassik Azərbaycan ədəbiyyatında tez-tez istifadə olunan və zamanın əhəmiyyətini vurğulamaq üçün ədəbi dilin zənginliyini nümayiş etdirən bir zərfdir. Onun istifadəsi, yazıda tam və dəqiq məlumat verməyə, mənzərəni daha canlı təsvir etməyə kömək edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz