izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Əlbəsəlik sözü köhnə Azərbaycan dilində işlənən bir sözdür və əsasən "əlbəsəyə yararlı, əlbəsə üçün olan; paltarlıq" mənalarını ifadə edir. Sadəcə "paltarlıq" demək kifayət etmir, çünki "əlbəsəlik" daha dəqiq bir ifadədir, paltarın hazırlanmasına yararlı olan materialın keyfiyyətini, toxumasını və əlbəttə ki, məqsədini önə çəkir.

Bu söz, sadəcə materialın geyim üçün istifadə edilə biləcəyini deyil, həm də materialın paltar hazırlamaq üçün nəzərdə tutulduğunu və bunun üçün uyğun olduğunu vurğulayır. Müasir dillə desək, "əlbəsəlik" sözü bir materialın "geyimlik" olmasını ifadə edir, lakin daha zərif və klassik bir ifadədir. Materialın rəngini, növünü və toxumasını nəzərə alaraq, "paltarlıq"dan fərqli olaraq, əlbəsəlik, xüsusi bir geyim hazırlamaq üçün ideal material olduğunu bildirir.

Misal olaraq, "əlbəsəlik parça" deyərkən, sadəcə paltar üçün istifadə edilə bilən hər hansı bir parça deyilməz. Bu ifadə xüsusi bir keyfiyyətə, toxumaya və ya görünüşə malik bir parçanı ifadə edir. Mətndə verilən "Onun içinə oğlan evi bir əlbəsəlik ipək parça, iki imperial və bunun əmsa…" misalında, "əlbəsəlik ipək parça" ifadəsi yüksək keyfiyyətli, xüsusi bir geyim üçün uyğun olan ipək parçanı təsvir edir. Sadəcə "ipək parça" desək, bu ifadənin mənası dəqiq olmazdı.

Beləliklə, "əlbəsəlik" sözü, materialın yalnız geyim üçün istifadə edilə biləcəyini deyil, həm də onun keyfiyyətini, uyğunluğunu və geyim hazırlamaq üçün seçilməsinin səbəblərini ifadə edən, zəngin məna daşıyan bir termindir. Köhnə Azərbaycan dilinin ifadə qüdrətini göstərən bu cür sözlərin öyrənilməsi və istifadəsi dilin zənginliyinin qorunması üçün çox əhəmiyyətlidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz