Əliaşağılıq sözü, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında yoxsulluğu, maddi çətinliyi, əlinin aşağı düşməsini ifadə edən bir termindir. Sadəcə "əli aşağı düşmüş adamın hal və keyfiyyəti" kimi qısa bir izahla kifayətlənmək, bu sözün əsl mahiyyətini tam əks etdirmir. Çünki əliaşağılıq, sadəcə pulsuzluqdan daha çox, insan həyatının müxtəlif sahələrini əhatə edən mürəkkəb bir sosial vəziyyəti ifadə edir.
Bu vəziyyət yalnız maddi ehtiyaclarla məhdudlaşmır. Əliaşağılıq, həm də sosial təcrid, ictimai həyatdan kənarda qalma, imkanların məhdudluğu, özünə inamın itirilməsi, ümidsizliyə qapılma kimi psixoloji və sosial fəsadları özündə birləşdirir. Hətta bəzən ailə daxilindəki qarşıdurmalar, stres və narahatlıqlar da əliaşağılığın təsirlərindən biri ola bilər.
Tarix boyu müxtəlif cəmiyyətlərdə əliaşağılıq müxtəlif səbəblərdən yaranıb: təbii fəlakətlər, müharibələr, iqtisadi böhranlar, xəstəliklər, işsizlik və s. Bu səbəblərdən əziyyət çəkən insanlar cəmiyyətin ən həssas qruplarını təşkil edir və onların sosial müdafiəyə ehtiyacı olduqca yüksəkdir.
Əliaşağılıq anlayışına, həm də mədəni və sosial kontekstə bağlı olaraq fərqli mənalar yüklənməsinin mümkünlüyünü də qeyd etmək lazımdır. Məsələn, bir cəmiyyətdə qəbul edilən yoxsulluq həddi digərində fərqli ola bilər. Bundan əlavə, insanın özünü əliaşağılıq vəziyyətində hiss etməsi subyektiv bir məsələdir və bu, onun özünə qoyduğu sosial standartlarla da bağlıdır.
Nəticə olaraq, əliaşağılıq sadəcə bir söz deyil, müəyyən sosial-iqtisadi vəziyyətin ifadəsidir və bu vəziyyətin kompleks təsirlərini başa düşmək üçün daha hərtərəfli təhlil tələb olunur. Bu təhlil, əliaşağılığın səbəblərinin araşdırılmasından tutmuş, onun qarşısının alınması və aradan qaldırılması üçün həyata keçirilən tədbirlərə qədər geniş bir sahəni əhatə edir.