izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Əlləşdirmək felinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə “əlləmək” kimi qısa bir izahla kifayətlənə bilməyəcək qədər zəngindir. Lüğətlərdəki qısa izah, sözün çalarlılığını tam əks etdirmir. Əslində, "əlləşdirmək" fəaliyyətin intensivliyini, həmçinin əşya və ya hadisə ilə olan qarşılıqlı təsiri vurğulayan bir sözdür.

Birinci mənada, "əlləmək"in daha güclü, daha aktiv bir formasıdır. Sadəcə toxunmaq deyil, hərtərəfli, diqqətli bir şəkildə əlləmək, yoxlamaq, araşdırmaq mənasını verir. S.S. Axundovun misalında olduğu kimi, Nurəddinin qıçını əlləşdirmək, sadəcə toxunmaqdan daha çox, onun vəziyyətini yoxlamaq, bəlkə də zədələnməsini araşdırmaq kimi bir məna daşıyır.

İkinci mənada isə, "əlləşdirmək" daha çox manipulyasiya, qarışdırma, tərpətmə mənasını daşıyır. Bu mənada, bir əşyanın vəziyyətini dəyişdirmək, təsadüfi yox, məqsədyönlü bir şəkildə əllə qarışdırmaq, yerini dəyişmək, yoxlamaq kimi anlaşılır. Məsələn, "çantanı əlləşdirib axtardı" cümləsində əşyaların sırasını dəyişdirmək, onları axtarmaq, araşdırmaq mənası ön plana çıxır.

Yekun olaraq, "əlləşdirmək" sözü sadə bir fiziki hərəkəti deyil, daha çox ətraflı, intensiv, məqsədyönlü bir fəaliyyəti ifadə edir. Bu fəaliyyətin xarakteri kontekstdən asılı olaraq dəyişsə də, həmişə bir müəyyən əzmlə və diqqətlə icra olunan bir əməli ifadə edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz