Əlyazısı: Əlyazması sözünün sinonimi olaraq istifadə olunan "əlyazısı", əl ilə yazılmış hər hansı bir mətn və ya əsəri bildirir. Bu, sadə bir məktubdan tutmuş, mürəkkəb elmi traktata, poemaya, roman qaralamasına, və ya tarixi sənədə qədər müxtəlif formalarda ola bilər. Əlyazısı, müəllifin öz əl yazısı ilə, maşın və ya kompüterdən istifadə etmədən yaradıldığı üçün, həm yazılı məzmunu, həm də yazının özünəməxsus xüsusiyyətlərini əks etdirir. Hər bir insanın əlyazısı fərqli olduğundan, əlyazısı həm də müəlliflik təyininə də əsas ola bilər. Kriminalistika sahəsində də əlyazısı təhlil olunaraq cinayətkarın aşkar edilməsində kömək edir.
Qədim Əlyazısı: "Qədim əlyazısı" termini daha da spesifik olaraq, uzun müddət öncə, əsasən də tarixi əhəmiyyətə malik olan bir əsərin əl ilə yazılmış versiyasını ifadə edir. Bu əlyazılar ümumiyyətlə, yüksək dəyərə malikdir və tarixi, mədəni və ya elmi baxımdan mühüm məlumatlar ehtiva edir. Qədim əlyazılarının yazılışı, istifadə olunan materiallar (parşment, kağız, papirus) və üslubu, həmin dövrün mədəniyyətini və texnologiya səviyyəsini əks etdirir. Bu əlyazılar, tez-tez kitabxanalar və arxivlərdə qorunur və tədqiqatçılar üçün qiymətli mənbə sayılırlar. Onların tədqiqi tarixin, dilin və ədəbiyyatın öyrənilməsinə mühüm töhfələr verə bilir.
Maraqlı Fakt: Qədim əlyazılarının öyrənilməsi zamanı palimpsestlər də rast gəlinir. Palimpsestlər, üzərindəki qədim yazılar silinib, yenidən istifadə edilən yazılar üzərində yazılmış materiallardır. Bu texnikanın tətbiqi, qiymətli materialların qənaətcilliyindən irəli gəlmiş və həmin əlyazılardakı silinmiş yazıların bərpa olunması tədqiqatçıların qarşısında unikal və maraqlı bir tapmaca qoyur.