Əlyazma sözü əsasən əl ilə yazılmış hər hansı bir mətn, kitab, sənəd və ya digər yazılı əsəri ifadə edir. Sadəcə bir yazı deyil, o, müəllifin əl qalemi ilə, özünəməxsus üslub və xətti ilə yaradılmış unikal bir əsərdir. Hər bir əlyazma özündə müəllifin şəxsiyyətinin, yazı tərzinin, hətta o anki emosional vəziyyətinin izlərini daşıyır. Bu baxımdan, çap edilmiş nüsxələrdən fərqli olaraq, əlyazmalar daha çox şəxsiyyətin və yaradıcılığın təcəssümüdür.
Əlyazmaların tarixi qədim zamanlara gedib çıxır. İnsanlığın yazının kəşfindən sonrakı bütün mədəniyyətlərində əlyazmaların mühüm rolu olub. Əlyazmalar vasitəsilə tarix, ədəbiyyat, elm və sənət nəsillər boyu ötürülüb, inkişaf edib. Qədim dini kitabələr, orta əsr əlyazmaları, şairlərin qəzəlləri, alimlərin elmi əsərləri – bütün bunlar əlyazma formasında bizə qədər gəlib çatıb.
Müasir dövrdə də əlyazmaların öz əhəmiyyətini itirmədiyini görürük. Əlyazma yazı əsərlərinin kolleksiyalarının toplanması və qorunması ədəbiyyat tarixi, paleografiya və arxeologiya kimi sahələrin inkişafına mühüm töhfə verir. "Əlyazmaları fondu" kimi təsisatlar məhz bu məqsədlə - tarixi və mədəni əhəmiyyətli əlyazmaları toplamaq, qorumaq və gələcək nəsillər üçün tədqiqat obyekti kimi təqdim etmək üçün fəaliyyət göstərir. Bu fondlar yalnız kitabxanaların arxivlərində deyil, həm də müxtəlif muzeylərdə və xüsusi kolleksiyalarda mövcuddur.
Beləliklə, əlyazma sadəcə "əl ilə yazılmış mətn" deyil, tarixin, mədəniyyətin və insan yaradıcılığının qiymətli bir abidəsi, unikal bir sənət əsəridir. Onun dəyəri yalnız məzmununda deyil, həm də özünəməxsus xəttində, yazı üslubunda, kağızın növündə və s. amillərdə özünü göstərir. Əlyazmalar həm elm, həm də sənət tarixi üçün əvəzolunmaz mənbələrdir.