Ərkansız sözü Azərbaycan dilində əsasən iki mənada işlənir. Birinci və əsas mənası dinsiz, imansız deməkdir. Bu mənada, ərkansız sözü, şəxsin dini inanclarının olmaması və ya dini dəyərlərə hörmətsizlik göstərməsi kimi anlaşılır. Sözün bu mənası, dərin əxlaqi və mənəvi bir çatışmazlığı ifadə edir və bir çox hallarda ağır bir ittiham kimi qəbul edilir.
İkinci mənası isə daha çox söyüş, qarğış məqamlarında istifadə olunan, təhqiredici bir ifadədir. Bu kontekstdə, sözün dinsizlik mənası ikinci plana keçir və əsasən qarşı tərəfi alçaltmaq, təhqir etmək məqsədi daşıyır. Mir Cəlalın misalında olduğu kimi, "ərkansızın qızı" ifadəsi ağır bir təhqir olub, qarşı tərəfin nəinki dini inanclarına, həm də şərəfinə, namusuna hörmətsizlik bildirir. Bu mənada, sözün istifade edilməsi kəskin tənqidi ifadə edir və mədəniyyətdən uzaq bir dil tərzinə işarə edir.
Qeyd etmək lazımdır ki, "ərkansız" sözünün ikinci, söyüş mənası, birinci, dini mənasından daha çox yayılmış və gündəlik danışıqda daha tez-tez istifadə olunur. Lakin, hər iki mənada da sözün mənfi və təhqiredici bir konnotasiyası vardır və ehtiyatla işlənməlidir.