Ərz-hal sözü Azərbaycan dilində ərizə mənasında işlənir. Lüğətlərdə sadəcə "ərizə" kimi göstərilməsinə baxmayaraq, "ərz-hal"ın özünəməxsus nüansları və tarixi konteksti vardır. Müasir "ərizə" sözü daha geniş mənada istifadə olunur; müxtəlif qurumlara, təşkilatlara müraciət, xahiş, şikayət məqsədilə yazılan hər bir sənədi əhatə edir.
"Ərz-hal" isə daha çox fərdi, şəxsi xarakterli müraciətlər üçün işlənən, rəsmiyyətdən daha çox səmimiyyət və təfərrüatı özündə əks etdirən bir üsluba malikdir. Tarixən, xüsusilə də çar Rusiyası dövründə, ədalət axtaran adi insanların rəsmi qurumlara ünvanladıqları müraciətlər "ərz-hal" adlanırdı. Bu müraciətlər çox zaman ədalətsizliklə üzləşmiş kəsin hüquqlarını müdafiə etmək, haqsızlığa qarşı etiraz etmək məqsədi daşıyırdı.
Cəlil Məmmədquluzadənin misalında olduğu kimi, "ərz-hal" yazmaq həm də müəyyən bir məharət, yazı bacarığı tələb edirdi. Çünki bu sənəd vasitəsilə öz haqqını tələb edən şəxs öz hüquqlarını düzgün və aydın şəkildə ifadə etməli, qarşı tərəfi inandırmalı idi. Bu baxımdan, "ərz-hal" sadə bir ərizədən daha çox, həm də bir növ sənət əsəri kimi də qəbul edilə bilərdi. Onun üslubu, dilinin seçimi, tərtibi, hətta yazının qrafiki belə məsələnin həlli üçün əhəmiyyətli rol oynayırdı.
Beləliklə, "ərz-hal" sözü sadəcə "ərizə"nin sinonimi deyil, tarixi kontekstdə və üslubi xüsusiyyətlər baxımından daha zəngin və maraqlı bir mənaya malikdir. O, özündə keçmiş dövrün sosial-siyasi həyatının, adi insanların hüquq mübarizəsinin əksini tapır.