Əziyyətli sifəti əsasən fiziki və ya mənəvi olaraq çətinlik, əzab və məşəqqət ilə müşayiət olunan hər hansı bir prosesi, hadisəni və ya vəziyyəti təsvir etmək üçün istifadə olunur. Bu söz, sadəcə “çətin” demək deyil, daha çox daxili və xarici səylərə, səbrə və davamlılığa ehtiyacı olan bir vəziyyəti ifadə edir. Həm fiziki yorğunluq, həm də psixoloji təzyiq hisslərini özündə əks etdirir.
Əziyyətli bir yol, məsələn, uzun, çətin keçilməli, bəlkə də təhlükəli və ya narahat edici bir yol ola bilər. Bu, sadəcə uzunluqdan deyil, yolun sərt, dağlıq, palçıqlı və ya başqa bir şəkildə maneəli olmasından irəli gəlir. Həmçinin, həmin yolun səyahətçilər üçün fiziki və ya emosional cəhətdən yorucu olması nəzərdə tutulur.
Əziyyətli bir iş isə, həm fiziki, həm də intellektual səy tələb edən, vaxt aparan, yorğunluq və məyusluq yaradan bir işdir. Bu işin nəticəsi istənilən qədər əhəmiyyətli ola bilər, amma proses özü ağır, çətin və çox səy tələb edir. Bu, sadəcə həcminə görə deyil, işin mürəkkəbliyinə, təkrarlanan hərəkətlərə və ya hər hansısa bir digər narahat edici amillərə görə də ola bilər. Əziyyətli iş bəzən gəlirsiz və ya az gəlirli belə ola bilər, ancaq onun mənəvi əhəmiyyəti ola bilər.
Ümumiyyətlə, “əziyyətli” sözü çətinlik, səy və məşəqqəti vurğulayır, hadisənin və ya vəziyyətin mənfi tərəflərini önə çəkir və həmin vəziyyətin öhdəsindən gəlmək üçün lazım olan dözümlülüyü, səbri və mübarizəni əks etdirir. Bu söz, sadəcə olaraq bir işin və ya yolun çətin olduğunu deyil, bu çətinliyin necə dərin və əziyyətli olduğunu ifadə edir.