Fatih: (ər. فتح - fəth - fəth etmək, qalib gəlmək, zəbt etmək) Tarix boyu müxtəlif mədəniyyətlərdə hökmdarlar, sərkərdələr və liderlər öz güclərini və qabiliyyətlərini nümayiş etdirmək üçün müxtəlif əraziləri fəth etmişlər. Fatih sözü də məhz bu tarixi kontekstdə ortaya çıxmış və müəyyən ərazini, ölkəni və ya şəhəri fəth edən, tabe edən, hakimiyyətini quran şəxsi təsvir etmək üçün istifadə olunur. Sadəcə bir ölkəni işğal edən deyil, həm də onu idarə edən, öz qanunlarını tətbiq edən şəxsi ifadə edir.
Fatih adı ilə anılan şəxslər hər zaman yalnız hərbi qüvvəyə əsaslanmayıblar. Siyasi hiylə, diplomatik bacarıqlar, iqtisadi üstünlük və ya hətta mədəni təsirlərin fəth prosesində mühüm rol oynadığı hallar da çoxdur. Beləliklə, fatih anlayışı, sadəcə hərbi işğalı deyil, daha geniş mənada bir ərazinin, bir xalqın həyatında müəyyən bir təsirə malik olan və tarixini dəyişən şəxsi əhatə edir.
Ədəbiyyatda və incəsənətdə "fatih" obrazı tez-tez qəhrəman və ya zalım kimi ikiqat təqdim olunur. Bir tərəfdən əraziləri fəth etməklə öz xalqı üçün daha yaxşı bir gələcək qurmaq, mədəniyyətləri bir-birinə yaxınlaşdırmaq kimi müsbət cəhətləri vurğulanır. Digər tərəfdən isə, fəth zamanı törədilən qırğınlar, ədalətsiz davranışlar, mədəniyyətlərin məhv edilməsi kimi mənfi aspektlər də ön plana çıxarılır. İskəndər kimi tarixi fatih şəxsiyyətlərə verilən qiymətləndirmələr də bu ikililiyi əks etdirir.
Nəticə etibarilə, "fatih" anlayışı sadəcə hərbi qələbələri deyil, daha geniş bir tarixi konteksti, fəth prosesinin bütün tərəflərini və onun uzunmüddətli təsirlərini əhatə edən mürəkkəb bir anlayışdır. Bu anlayışı anlamaq üçün yalnız hərbi nailiyyətlərə deyil, həm də sosial, siyasi və mədəni aspektlərə diqqət yetirmək vacibdir.