Fəallaşdırmaq sözü, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında mühüm yer tutan, həm konkret, həm də məcazi mənalarda işlənən bir feildir. Əsas mənası "fəal etmək" olsa da, bu prosesin müxtəlif aspektlərini əhatə edir.
Birincisi, fəallaşdırmaq, hər hansı bir obyektin və ya sistemin passiv vəziyyətdən aktiv vəziyyətə keçməsinə səbəb olmaq deməkdir. Məsələn, bir maşını fəallaşdırmaq onun işə düşməsini, bir proqramı fəallaşdırmaq isə onun işləməyə başlamasını ifadə edir. Bu mənada fəallaşdırmaq, bir növ "aktivləşdirmək" sinonimidir.
İkincisi, fəallaşdırmaq, mövcud bir fəaliyyəti daha da gücləndirmək, sürətləndirmək, canlandırmaq mənasını da ehtiva edir. Müşahidə etdiyimiz kimi, iştirakın, təşəbbüsün, hərəkətin artırılmasına yönəlmiş hərəkətləri təsvir etmək üçün istifadə olunur. Məsələn, "ictimai iş şagirdləri fəallaşdırır" ifadəsi şagirdlərin ictimai həyatdakı rolunun artırılmasına, onların daha aktiv və təşəbbüskar olmalarına yönəlmiş tədbirləri bildirir.
Üçüncüsü, fəallaşdırmaq sözü, insanların, qrupların, hətta milli hisslərin canlandırılması, oyatılması, daha da inkişaf etdirilməsi kontekstində də istifadə oluna bilər. Bu mənada, fəallaşdırmaq sözü qüvvə, enerji və həyata keçirməyə olan istəyin artırılması ilə əlaqədardır. Məsələn, "milli şüuru fəallaşdırmaq" ifadəsi vətənpərvərlik hisslərinin gücləndirilməsini, milli kimliyin daha da möhkəmlənməsini ifadə edir.
Nəticə olaraq, fəallaşdırmaq sözünün mənası, kontekstdən asılı olaraq müxtəlif çalarlar əldə edir. Lakin əsas mahiyyət, passivlikdən aktivliyə keçid, fəaliyyətin gücləndirilməsi və canlandırılması kimi təsəvvür oluna bilər.