izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Fəsil (ər. فصل) sözü, Azərbaycan dilində əsasən "ilin dörd hissəsindən hər biri" mənasında işlənir və sinonim olaraq "mövsüm" sözü ilə eyniləşdirilir. Ancaq "fəsil" sözünün "mövsüm"dən bir qədər daha geniş və dəqiq məna çalarları vardır. "Mövsüm" daha çox hava şəraitinin ümumi xüsusiyyətlərini ifadə edərkən, "fəsil" daha strukturlu, təqvimə əsaslanan bir bölünməni göstərir. İlin dörd fəsli – yaz, yay, payız və qış – hər biri təxminən üç aydan ibarət olub, özünəməxsus iqlim, təbiət hadisələri və bioloji proseslər ilə səciyyələnir.

Ədəbiyyatda və məcazi mənada "fəsil" sözü bir hadisənin, prosesin və ya əsərin müəyyən bir mərhələsini, hissəsini də ifadə edə bilər. Məsələn, "həyatının fəsli", "kitabın fəsli", "tarixin bir fəsli" ifadələrində "fəsil" sözü müəyyən bir vaxt aralığını, hadisələrin ardıcıllığını və ya bir əsərin bölmələrini göstərir. Bu mənada, "fəsil" sözü "dövr", "mərhələ", "bölüm" kimi sözlərlə sinonim ola bilər.

Tarixi baxımdan, fəsillərin müəyyənləşdirilməsi insan həyatında həmişə mühüm rol oynamışdır. Kənd təsərrüfatı, ovçuluq və digər fəaliyyətlər fəsillərlə sıx bağlıdır. Qədim xalqlar fəsillərin dəyişməsini təqvimlərin hazırlanması və bayramların təşkili üçün əsas götürərək, təbiət hadisələrinə əsaslanan özünəməxsus təqvim sistemləri qurmuşdular. Bu sistemlər, günəşin vəziyyəti, ulduzların görünməsi və bitkilərin inkişafı kimi amillərə əsaslanırdı. Bu səbəbdən fəsillər sadəcə iqlim dəyişiklikləri deyil, həm də mədəniyyət və tarixin tərkib hissəsi olmuşdur.

Beləliklə, "fəsil" sözü sadəcə olaraq "mövsüm"ün sinonimi deyil, daha geniş məna daşıyır. O, təbiət hadisələrinin ardıcıllığını, həyatın və tarixin müəyyən mərhələlərini, həmçinin ədəbi və bədii əsərlərin struktur elementlərini ifadə edən zəngin bir leksik vahiddir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz