Fikirləşmə: "Fikirləşmək" fellərinin isim halı olub, düşüncə prosesinin özü, düşünmək aktını, müəyyən bir mövzu üzərində düşünmə, mühakimə yürütmə, qərar verməyə yönəlmiş zəhnin fəaliyyətini ifadə edir. Sadəcə düşünmək deyil, bu düşünmənin nəticəyə yönəlmiş, məqsədli bir səy olduğunu vurğulayır. Fikirləşmə, passiv düşünmədən fərqli olaraq, aktiv bir prosesdir, zəhni səy, araşdırma, müqayisə və təhlil tələb edir. Bu proses, həm sadə, həm də kompleks məsələlərə tətbiq oluna bilər: gündəlik qərarlardan tutmuş, elmi kəşflərə və fəlsəfi mühakimələrə qədər.
Fikirləşmənin müxtəlif səviyyələri mövcuddur. Səthi fikirləşmə, tez və avtomatik baş verən, çox vaxt emosional təsirlərə əsaslanan bir prosesdir. Dərindən fikirləşmə isə, daha diqqətli, analitik və tənqidi düşünməni əhatə edir, müxtəlif baxış bucaqlarını nəzərə alır və daha məntiqli nəticələrə aparır. Fikirləşmənin keyfiyyəti, düşüncənin aydınlığı, məntiqi ardıcıllığı və tənqidi yanaşması ilə müəyyən olunur.
Psixologiya və kognitiv elmlər fikirləşmə prosesini geniş şəkildə araşdırır, onun beyin mexanizmlərini, ətraf mühitin və şəxsiyyətin təsirini öyrənir. Fikirləşmə qabiliyyətinin inkişafı, təhsil və özünüinkişafın əsas hədəflərindən biridir. Kritik düşüncə bacarıqları, problemləri həll etmək, qərarlar qəbul etmək və həyatın müxtəlif sahələrində uğur qazanmaq üçün zəruridir. Beləliklə, fikirləşmə sadəcə bir fəaliyyət deyil, insanın intellektual inkişafı və yaradıcılığının əsasını təşkil edən kompleks bir prosesdir.
Fikirləşmənin məhsulu müxtəlif formalarda özünü göstərə bilər: yeni ideyalar, həllər, yaradıcı əsərlər, elmi kəşflər və s. Bu mənada, fikirləşmə insanın dünyanı dərk etməsinin, onu dəyişdirməsinin və özünü inkişaf etdirməsinin mühüm alətidir. Ona görə də, fikirləşmə qabiliyyətinin inkişafına yönəlmiş hər bir səy, insanın həyat keyfiyyətinə müsbət təsir göstərir.