Fikriaçıq sözü, Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində "açıqfikirli" kimi izah olunsa da, bu tərif tam mənzərəni əks etdirmir. Daha dəqiq desək, fikriaçıq insan sadəcə açıq fikirlərə malik deyil, həm də bu fikirləri sərbəst, qərəzsiz və tənqidi şəkildə ifadə edə bilir. Onun düşüncə tərzi qəliblərə, ön yargılara və qəbul edilmiş normalara bağlı deyil, yeni fikirlərə, fərqli baxış bucaqlarına açıqdır.
Fikriaçıq olmaq, müəyyən bir ideologiyanın və ya qrupun təsirinə düşməmək, obyektivliyi qorumaq deməkdir. Bu, başqalarının fikirlərini dinləmək, onlara hörmətlə yanaşmaq, öz düşüncələrini əsaslandırmaq və müzakirə etmək bacarığını əhatə edir. Fikriaçıq insan hər hansı bir mövzuya mütləq, qətiyyətli bir şəkildə yanaşmır; əksinə, fərqli perspektivləri nəzərə alır və öz mövqeyini daim yenidən qiymətləndirir.
S. Hüseynin misalında olduğu kimi, "Zeynal özünü fikriaçıq, ziyalı bir şəxs hesab edərdi" cümləsində Zeynalın özünü necə qəbul etməsi vurğulanır. Lakin bu, onun həqiqətən fikriaçıq olmasını avtomatik olaraq təsdiqləmir. Çünki fikriaçıqlıq sadəcə özünü fikriaçıq hesab etməkdən daha çox, həqiqətən də belə olmaq, davranmaq və düşünmək deməkdir. Bu, davamlı bir prosesdir, özünü inkişaf etdirməyi, yeni biliklər əldə etməyi və düşüncələrini yeniləməyi tələb edir.
Beləliklə, fikriaçıqlıq, sadəcə bir xüsusiyyət deyil, həm də bir proses, davamlı öyrənmə və özünü inkişaf etdirmə tələb edən mürəkkəb bir anlayışdır. Bu, düşüncə azadlığının, tənqidi düşüncənin və tolerantlığın təzahürüdür.