Firuzə (fars. فیروزه, fīrūzeh) – adətən, göy və ya göyümtül yaşıl rəngdə olan, mis və dəmir hidroksidlərinin qarışığı olan, zərif, yarı qiymətli bir daşdır. Rəngi, tərkibindəki misin miqdarına görə dəyişir; misin miqdarı artdıqca, daş daha yaşıl olur. Firuzənin xüsusi parıltısı və rənginin bənzərsizliyi onu əsrlər boyu bəzək əşyalarının hazırlanmasında, müxtəlif mədəniyyətlərdə qiymətli bir material kimi fərqləndirib.
Tarix boyu firuzə, həm zənginliyin, həm də müqəddəsliyin simvolu olaraq qəbul edilmişdir. Qədim Misir, İran, Çin və Azərbaycan kimi bir çox mədəniyyətdə müxtəlif bəzək əşyaları, heykəlciklər və hətta silahların hazırlanmasında istifadə olunmuşdur. Bəzi mədəniyyətlərdə firuzənin müalicəvi xüsusiyyətləri olduğu da inanılırdı və qoruyucu talisman kimi taxılırdı.
Firuzənin adı fars dilindən götürülmüşdür və “qələbə daşı” kimi tərcümə oluna bilər. Bu, onun bəzi mədəniyyətlərdə qələbə və uğur gətirdiyinə dair inancla əlaqədardır. Firuzə yataqları dünyanın müxtəlif yerlərində, o cümlədən İran, Misir, Türkiyə və ABŞ-da mövcuddur. Hər yataqda çıxarılan firuzənin rəngi və keyfiyyəti fərqli ola bilər. Bu da firuzəni daha da qiymətli və unikal edir.
Sitatda verilən misal (“Sarı dağın ətəyindəki yaşıl meşə altun üzərinə nəsb olunmuş firuzəni andırırdı”) firuzənin parlaq, göz oxşayan rənginin və təbiətdəki gözəlliklə ahəngdarlığının gözəl bir təsvirini verir. Bu, firuzənin sadəcə bir daşdan daha çox, təbiətin sənət əsəri olduğunu vurğulayır.