Fosfor (P) – [yun. phos, phoros – işıq saçan] Periyodik sistemin 15-ci qrupuna aid olan, qeyri-metal xassəli kimyəvi elementdir. Adını qaranlıqda işıq saçma xassəsindən almışdır (xüsusilə ağ fosfor). Bu, yalnız elementin bəzi allotropik modifikasiyalarına aiddir; məsələn, qırmızı fosfor belə bir xassəyə malik deyil.
Fosfor təbiətdə sərbəst halda rast gəlmir, çünki olduqca reaktivdir. Əsasən fosfat minerallarının tərkibində, məsələn, apatitdə və fosforitdə tapılır. Heyvan və bitki orqanizmlərinin həyati fəaliyyətində mühüm rol oynayır. DNT və RNT-nin, adenozin trifosfat (ATP) – hüceyrələrin enerji daşıyıcısının və sümüklərin və dişlərin əsas tərkib hissəsi olan hidroksiapatitin tərkibinə daxildir.
Fosforun bir neçə allotropik modifikasiyası mövcuddur: ağ fosfor, qırmızı fosfor, qara fosfor və s. Bunlardan ən çox tanınmışları ağ və qırmızı fosfordur. Ağ fosfor olduqca zəhərli və yüksək reaktivdir, havada öz-özünə alışır və qaranlıqda parıldayır. Qırmızı fosfor isə daha az reaktiv və zəhərlidir, havada öz-özünə alışmır.
İnsan orqanizmində fosforun çatışmazlığı müxtəlif xəstəliklərə, o cümlədən raxitə, osteomalasiyaya və sümük zədələnmələrinə səbəb ola bilər. Əksinə, fosforun həddindən artıq olması da sağlamlıq problemlərinə gətirib çıxara bilər. Buna görə də fosforun bədəndə tarazlığının saxlanması çox vacibdir. Fosforun əsas mənbələri ət, balıq, süd məhsulları, qoz-fındıq və paxlalılardır.
Sənayedə fosfor əsasən fosfat filizlərindən alınır və gübrələrin, yuyucu vasitələrin, həmçinin metalurgiya, kimya və digər sənaye sahələrində istifadə olunur. Fosforun bir çox üzvi və qeyri-üzvi birləşmələri geniş tətbiq olunur.