Fosfat (yun. φῶς - işıq + -φορ- -daşıyan) kimyəvi birləşmə olub, fosfor turşusunun (H₃PO₄) duzudur. Adı, fosfor elementinin işıq saçma qabiliyyətinə işarə edir. Fosfatlar, təbiətdə geniş yayılmış birləşmələrdir və canlı orqanizmlərin həyat fəaliyyətində mühüm rol oynayırlar. Onlar DNT və RNT-nin əsas tərkib hissəsi olaraq genetik məlumatın saxlanılmasında və ötürülməsində iştirak edirlər. Həmçinin, sümüklərin və dişlərin əsas mineral komponentini təşkil edir, enerji mübadiləsində və hüceyrə daxilində bir çox biokimyəvi proseslərdə fəal iştirak edirlər.
Kənd təsərrüfatında fosfat gübrələri bitkilərin fosfor tələbatını ödəmək üçün geniş istifadə olunur. Fosfor bitkilərin böyüməsi, inkişafı və məhsuldarlığı üçün əsas qida maddələrindən biridir. Fosfat gübrələrinin istifadəsi məhsuldarlığı artırır və bitkilərin xəstəliklərə qarşı müqavimətini yüksəldir.
Sənayedə fosfatlar müxtəlif məqsədlər üçün istifadə olunur. Məsələn, deterjentlərin, yuyucu vasitələrin, suyun yumşaldılması üçün istifadə olunan maddələrin, əczaçılıq sənayesində dərman preparatlarının istehsalında və digər sənaye sahələrində geniş tətbiq olunur.
Tibbdə isə fosfatlar, qanın tərkibini tənzimləyən, sümüklərin möhkəmlənməsinə kömək edən və bir çox digər terapevtik funksiyalara malik olan preparatların tərkibinə daxildir. Qeyd edək ki, bədəndə fosfatın həddindən artıq və ya çatışmazlığı ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər.
Polimer fosfatlar isə daha mürəkkəb birləşmələr olub, onların xassələri müxtəlif sahələrdə tətbiqini genişləndirir. Bunlara, yanğına davamlı materialların, suyun təmizlənməsində istifadə olunan maddələrin, biotibbi materialların və s. istehsalında rast gəlmək olar.