izahlı lüğət 2 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Fraqment [lat. fragmentum – sınıq, qırıq, parça] termini, əsasən incəsənət və ədəbiyyat sahələrində istifadə olunan bir termin olub, əsərin tam olmayan, qırıq, parçalanmış hissəsini ifadə edir. Latın söz kökü olan "fragmentum"un "sınıq", "qırıq" və ya "parça" mənalarını əks etdirdiyi kimi, fraqment də tamamlanmamış bir bütövün, bir əsərin qalıq hissəsini, tamamlanmamış hissəsini təmsil edir.

Rəssamlıqda fraqment, məsələn, qədim bir freskodan qalan, əsas mövzunun yalnız bir hissəsini əks etdirən qırıq parça ola bilər; heykəltəraşlıqda isə, qədim bir heykəlin dağılmış hissəsi, ya da tamamilə yarımçıq qalmış bir heykəlin özü fraqment adlandırıla bilər. Memarlıqda isə, dağılmış bir binanın qalıqları, sökülmüş bir divarın parçası və ya tamamilə dağılmış bir qəsrin qalan qalıqları fraqment kimi qəbul edilə bilər.

Ədəbiyyatda fraqment daha geniş məna kəsb edir. Bir əsərin itmiş, nəşr olunmamış, ya da nəşr zamanı redaktə olunaraq çıxarılmış hissəsi fraqment hesab oluna bilər. Bundan əlavə, bütöv bir əsərin deyil, anlamca tamamlanmış lakin öz-özlüyündə müstəqil bir əsər kimi nəzərdə tutulmayan kiçik bir hissə də fraqment kimi təqdim oluna bilər. Məsələn, bir şairin qeydlərindən, bir yazıçı günlüyündən çıxarılmış kiçik bir parçası, yaxud bir romanın tam olmayan, səhnə kimi təsvir olunan bir hissəsi də fraqment ola bilər.

Beləliklə, "fraqment" termini sadəcə fiziki bir parçalanmanı deyil, həm də mənalı bir tamamlanmamazlığı, bütövün itmiş və ya gizli qalmış hissəsini ifadə edən daha geniş və çoxşaxəli bir anlayışı əhatə edir. Həm incəsənətdə, həm də ədəbiyyatda bu termin itkinin, dağıntının, lakin eyni zamanda gizli bir potensialın, tam olmayanın ehtimal olunan bütövlüyünün işarəsidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz