Gecdən: Bu söz, Azərbaycan dilində geniş yayılmış zərfdir və əsasən vaxt anlayışını ifadə edir. "Gecdən" sözü, adi haldan, gözləniləndən və ya adət edilmiş vaxtdan daha erkən, daha tez bir anı, bir zamanı bildirir. Yəni, hər hansı bir hadisənin və ya fəaliyyətin gözləniləndən daha əvvəl baş verdiyini vurğulayır.
Daha dəqiq desək, "gecdən" zərfi "əvvəlcədən", "vaxtından əvvəl", "tez" kimi sözlərlə sinonim olsa da, bunlardan bir qədər fərqlənir. "Əvvəlcədən" daha çox planlaşdırılmış bir erkənliyi ifadə edərkən, "gecdən" spontan, gözlənilməz bir erkənliyi ifadə edə bilər. Məsələn, "Mən gecdən qalxdım" cümləsindəki "gecdən" sözü planlaşdırılmamış bir erkən qalxmanı ifadə edir. "Mən əvvəlcədən qalxdım" isə daha çox planlı və düşünülmüş bir erkən qalxmanı ifadə edər.
"Gecdən" sözünün istifadəsi, cümələrə dinamiklik və sürətlilik qatır. Verilən nümunədəki "Sabah gecdən çıxmışdım şəhərə, nə gördüm: bir vurhavurdur, bir çalhaçaldır ki, gəl görəsən" cümləsi, şəhərə gözlənilmədən erkən gedilməsini və orada qarşılaşılan qarışıqlığı, çaxnaşmanı daha canlı şəkildə təsvir edir. Sözün bu kontekstdə istifadəsi, hadisələrin sürətli və gözlənilməz inkişafını vurğulayır.
Maraqlı bir məqam odur ki, "gecdən" sözü bəzən məcazi mənada da işlədilə bilər. Məsələn, "O, gecdən başa düşdü səhvinin ağırlığını" cümləsində "gecdən" sözü zamanın gec olmasını deyil, fərq edilməsinin gecikdiyini bildirir.