Gəzəngi, əsasən badam ağaclarını təsir edən, lakin digər bitkilərdə də müşahidə oluna bilən ciddi bir göbələk xəstəliyidir. Botanika elmində “pas” kimi də tanınan bu xəstəlik, bitkinin müxtəlif hissələrinə zərər verərək məhsuldarlığın azalmasına və hətta ağacın tamamilə məhv olmasına səbəb ola bilər. Əslində, gəzəngi sadəcə bir xəstəlik adı deyil, həm də xəstəliyin özünü ifadə edən görünüşü, əlamətləri və simptomları üçün ümumi bir termindir.
Gəzənginin əsas əlamətləri arasında yarpaqların quruması, saralması və yanması, bürüşməsi və deformasiyaya uğraması ön plana çıxır. Bu, göbələyin yarpaqların toxumalarına hücum etməsi və qida maddələrinin normal axışını pozması ilə əlaqədardır. Həmçinin, gəzəngi meyvələrin inkişafını da mənfi təsir edir, meyvələrin çürüməsinə, deformasiyasına və dadının pozulmasına səbəb olur. Nəticədə, məhsuldarlıq kəskin şəkildə azalır, keyfiyyətsiz məhsul əldə edilir və badam ağacının iqtisadi dəyəri aşağı düşür.
Gəzəngi ilə mübarizə üçün müxtəlif aqrotexniki və kimyəvi üsullar mövcuddur. Bunlara düzgün suvarma rejimi, bitkinin düzgün qidalanması, xəstəlikə davamlı sortların seçilməsi və xüsusi fungisidlərin istifadəsi daxildir. Erkən diaqnoz və vaxtında müalicə gəzənginin yayılmasının qarşısını almaq və badam ağaclarını qorumaq üçün olduqca vacibdir. Xəstəliyin yayılmasının qarşısını almaq üçün xəstə budaqların və meyvələrin vaxtında təmizlənməsi və məhv edilməsi də mühüm tədbirlər sırasındadır.
Maraqlı bir fakt olaraq, gəzəngi müxtəlif göbələk növləri tərəfindən törədilə bilər və hər növün özünəməxsus xüsusiyyətləri və yayılma şərtləri mövcuddur. Ona görə də, gəzəngi ilə mübarizədə doğru diaqnoz qoymaq və müvafiq müalicə üsulunu seçmək çox vacibdir. Bu sahədə mütəxəssislərin köməyindən yararlanmaq, bitkilərin sağlamlığı üçün son dərəcə önəmlidir.