izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Gizildətmək felinin mənası Azərbaycan dilinin zənginliyini əks etdirən çoxşaxəli bir anlayışı özündə ehtiva edir. Sadəcə "göynətmək, ağrıtmaq, sancmaq" kimi birbaşa fiziki təsir ifadəsindən kənara çıxaraq, daha dərin və rəmzi mənaları da özündə birləşdirir.

Birinci mənası, yəni fiziki gizildətmək, dəriyə, ətə toxunan kəskin, xoşagəlməz bir hissi təsvir edir. Bu, bir iynə batması, yara üzərində toxunma, və ya soyuq küləyin dəriyə dəyməsi kimi hissləri ifadə edə bilər. Kəskin bir ağrıdan tutmuş, nazik bir sancıya qədər müxtəlif intensivlikdə ola bilər. Beləliklə, "gizildətmək" sözü, yalnız ağrı ifadə etməklə kifayətlənməyib, həm də həmin ağrının keyfiyyətini – kəskinliyini və ya nazikliyini də qabardıb göstərir.

İkinci mənası isə, məcazi gizildətmək, tamamilə fərqli bir mənzərə açır. Burada söhbət fiziki bir təmasdan deyil, ruhi bir təsirdən gedir. "Titrətmək, həyəcanlandırmaq" ifadələri ilə əlaqələndirilən bu məna, insanın daxili aləmində yaradılan bir narahatlıq və ya həyəcan halını təsvir edir. Bu, qorxu, sevinc, heyranlıq, və ya başqa hər hansı güclü duyğu nəticəsində ortaya çıxa bilər. Məsələn, qəfil bir xəbər insanı gizildədə bilər, yüksək bir zirvədən mənzərəyə baxmaq insanı gizildədə bilər. Fiziki ağrı ilə əlaqəli olmasa da, bu məcazi gizildətmə də, fiziki gizildətmə kimi, insanın duyğu və hisslərini güclü bir şəkildə təsir edir.

Nəticə olaraq, "gizildətmək" sözünün həm fiziki, həm də məcazi mənaları bir-birini tamamlayaraq, bu sözün Azərbaycan dilindəki ifadə gücünü və incəliklərini ortaya qoyur. Bu sözün istifadəsi, yazı və nitqdə daha dəqiq ifadələrə nail olmağa imkan verir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz