izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Görkəm (is.): Xarici görünüş, zahiri qiyafə, ümumi siması. Bir insanın, əşyanın və ya hadisənin gözlə görünən xarici xüsusiyyətlərinin bütövlüyü. Sadəcə fiziki xüsusiyyətləri deyil, həm də ümumi təəssüratı əhatə edir. Məsələn, bir binanın görkəmi onun memarlıq tərzi, rəngi, ölçüləri və ətraf mühitlə əlaqəsini əks etdirir. İnsanın görkəmi isə onun fiziki xüsusiyyətləri, geyim tərzi, hətta davranışı ilə birlikdə yaratdığı ümumi təsiri özündə birləşdirir.

Görkəmin təsviri zamanı sözlərin seçimi şəxsiyyətin, əşyanın və ya hadisənin xarakterini, keyfiyyətini və hətta əhvalını ifadə edə bilir. Məsələn, “səliqəli görkəm” deyərkən, təmizlik, nizam-intizam və estetik duyğudan danışırıq. “Qorxulu görkəm” isə təhlükə, qaranlıq, narahatlıq hissi yaradır. “Cəlbedici görkəm” isə cəlbediciliyi, gözəlliyi və xoş təəssüratı ifadə edir.

Görkəm, həmçinin, deyimlərdə və ifadələrdə metaforik mənada da işlənə bilər. "Görkəmini dəyişmək" ifadəsi yalnız zahiri görünüşün deyil, həm də daxili keyfiyyətlərin, xarakterin dəyişməsini ifadə edə bilər. "Tanrı elə görkəm vermişdi ona" cümləsi insanın fiziki görünüşünün təsadüfi deyil, ilahi bir qüvvə tərəfindən müəyyən edildiyini göstərir. "Görənlər az qala cadula bənzədirdi" ifadəsi isə görkəmin insanın başqaları tərəfindən necə qəbul edilməsində böyük rol oynadığını vurğulayır. Beləliklə, görkəm sadəcə fiziki xüsusiyyətlərin toplusu deyil, həm də sosial, mədəni və psixoloji aspektləri özündə ehtiva edən mürəkkəb bir anlayışdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz