Gözyaşardıcılıq

izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Gözyaşardıcılıq, bir maddənin gözlərdə qıcıqlanmaya və nəticədə gözyaşlarının axmasına səbəb olan xüsusiyyətidir. Bu, maddənin kimyəvi tərkibi ilə müəyyən olunur və müxtəlif səviyyələrdə ola bilər – bəzi maddələr yalnız yüngül qıcıqlanmaya səbəb olarkən, digərləri şiddətli ağrı və gözlərin şişməsinə gətirib çıxara bilər.

Gözyaşardıcı maddələr adətən kimyəvi silahlar kimi istifadə olunur. Onların təsiri gözün səthindəki sinir hüceyrələrini qıcıqlandıran və həddindən artıq gözyaşı ifrazına səbəb olan kimyəvi reaksiyalarla baş verir. Bu reaksiyalar maddənin konsentrasiyasından, təmas müddətindən və fərdin həssaslığından asılıdır. Bəzi hallarda gözyaşardıcılıq dəri üzərində də qıcıqlanmaya səbəb ola bilər.

Tarix boyu müxtəlif gözyaşardıcı maddələr istifadə edilmişdir. Müasir zamanlarda isə polis və hərbi qüvvələr tərəfindən iğtişaşları yatırmaq və ya kütləvi aksiyaları dağıtmaq üçün xüsusi olaraq hazırlanmış gözyaşardıcı qazlar geniş istifadə olunur. Bu qazlar, adətən, CN (chlorobenzylidene malononitrile) və ya CS (o-chlorobenzylidenemalononitrile) kimi kimyəvi birləşmələrdən ibarətdir. Bunların təsiri nisbətən qısamüddətlidir, lakin şiddətli və narahatlıq doğuran ola bilər.

Gözyaşardıcılığın təsiri fərddən fərdə dəyişə bilər. Bəzi insanlar digərlərinə nisbətən daha həssasdırlar. Həmçinin, gözyaşardıcı maddələrə məruz qalma müddəti və miqdarı da təsirin şiddətini müəyyən edir. Gözyaşardıcı maddələrə məruz qalma halında təcili tibbi yardım axtarmaq vacibdir, xüsusilə də nəfəs alma çətinliyi, şiddətli ağrı və ya görmə qabiliyyətinin pozulması kimi əlamətlər varsa.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz