izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Gülrüx (fars. گُلرخ) sözü Azərbaycan dilində əsasən qadın adı kimi işlənir və fars mənşəlidir. Etimalogiyasına nəzər salsaq, "gül" və "rüx" sözlərinin birləşməsindən əmələ gəldiyini görərik. "Gül" – gözəllik, ətir, zəriflik, incəlik simvolu olan çiçəyi, "rüx" isə üzü, siması mənasını verir. Beləliklə, "gülrüx" sözünün tam mənası "gülüzlü", "gözəlüzlü", "çiçək kimi üzlü" kimi tərcümə oluna bilər. Bu, sadəcə sözün leksik mənasıdır. Ancaq ədəbiyyatda, xüsusilə klassik şeirlərdə "gülrüx" sözü daha geniş məna çalarları daşıyır.

"Gülrüx" sözü, sadəcə fiziki gözəlliyi deyil, həm də qadının zərifliyini, əzəmətini, cazibədarlığını, bəzən də narazılığını və hətta sirrini ifadə edə bilir. Misal üçün, verilən şeir misrasında "gülrüx pəri" deyə təsvir edilən qadın, yalnız gözəl bir simaya malik deyil, həm də peri kimi əlçatmaz, sirli və əfsanəvi bir varlıq kimi təqdim olunur. Şairin bu qadına olan eşqinin qarşılıqsız qalması, "gülrüx" sözünün həm gözəllik, həm də əlçatmazlıq, hətta kədər hisslərini də ehtiva etdiyini göstərir.

Yəni, "gülrüx" sözü, yalnız bir lüğət mənasından kənara çıxaraq, ədəbi kontekstdə, müəyyən bir duyğu və düşüncəni oxucuya ötürmək üçün istifadə olunan şairanə və ifadəli bir terminə çevrilir. Bu baxımdan, "gülrüx" sözü, Azərbaycan ədəbiyyatında qadın gözəlliyinin və əlçatmazlığının təcəssümü kimi önemli bir obraz əmələ gətirir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz