Haçalı sifəti əsasən "haça bənzər", "haça şəklində" mənalarını ifadə edir. Yəni, bir şeyin görünüşünün xaç formasına oxşar olması haçalı olduğunu göstərir. Bu bənzərlik tam və ya qismən ola bilər; xaçın əsas xüsusiyyətlərini – iki şaquli və iki üfüqi xəttin kəsişməsini – özündə əks etdirməsi kifayətdir.
Misal olaraq, "haçalı yol" ifadəsi, yolun formaca xaça bənzədiyini, yəni iki yolun kəsişməsi nəticəsində xaç forması əmələ gətirdiyini ifadə edir. Bu, həmçinin metaforik mənada da istifadə oluna bilər; məsələn, bir hadisənin qarşılaşdırılan iki fərqli və əks istiqamətin qarşılaşması ilə əlaqədar olduğunu təsvir edərkən "haçalı yol" ifadəsi mənfi və ya müsbət hadisəni bildirə bilər.
Verilən nümunədəki "haçalı qayalar" ifadəsi də qayaların formasının xaça bənzəməsini göstərir. Qayaların səthinin relyef xüsusiyyətləri, yaxud qayaların bir-birinə düzülməsi xaç formasını xatırladır. Bu təsvir təbiətin möhtəşəmliyini və qeyri-adiliyini vurğulamaq üçün istifadə oluna bilər.
Ümumilikdə, "haçalı" sözü konkret və ya məcazi mənada istifadə oluna bilər. Konkret mənada formaya istinad edir, məcazi mənada isə daha geniş, simvolik mənalar daşıyır. Sözün kontekstdən asılı olaraq müxtəlif interpretasiyaları mümkündür.