Hədərən-pədərən

izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Hədərən-pədərən sözü Azərbaycan dilində boş, mənasız, cəfəngiyat, tartan-partan, çərən-pərən kimi sözlərin sinonimi olaraq işlənir. Bu, sadəcə olaraq mənasız söhbət və ya əməlləri deyil, həm də qeyri-ciddi, düşünülməmiş hərəkətləri ifadə edən bir ifadədir. Sözün tərkibindəki "hədər" və "pədər" hissələri ayrı-ayrılıqda da mənasızlıq, faydasızlıq mənalarını ifadə etsə də, birgə işləndikdə daha güclü və ifadəli bir təsir yaradır.

"Hədərən-pədərən" ifadəsi adətən nəsəni təsvir etməkdənsə, bir hərəkəti, vəziyyəti və ya söhbəti xarakterizə etmək üçün işlədilir. Məsələn, "O, hədərən-pədərən danışıb, heç nəyi başa salmadı" cümləsində söhbətin mənasız və qarışıq olduğunu vurğulayır. Yaxud, "İşlər hədərən-pədərəndir, heç nə düzəlmir" cümləsində isə vəziyyətin qarışıqlığını, nəzarətdən çıxmasını ifadə edir. Bu, sadəcə olaraq "qarışıq" deməkdən daha güclü bir ifadədir, çünki həm qarışıqlığı, həm də mənasızlığı, həm də faydasızlığı özündə əks etdirir.

Misal olaraq verilən "Əşi, cin-zad səni vurub, ağlını-zadını çaşdırmayıb ki, hədərənpədərən..." ifadəsində arvad, ərinin dediklərinin mənasız və qarışıq olduğunu, başa düşülməyən bir şeylər danışdığını ifadə edir. Bu, həm ərinin nitqinin məzmununa, həm də onun danışıq üslubuna tənqidi bir yanaşmadır. "Hədərən-pədərən" ifadəsinin bu kontekstdə işlənməsi, ərinin dediklərinin həm mənasız, həm də əsəbi edici olduğunu daha aydın şəkildə çatdırır.

Ümumiyyətlə, "hədərən-pədərən" Azərbaycan dilinin zəngin leksikasının parlaq nümunələrindən biridir. Onun ifadə etdiyi məna, digər sinonimlərin çatdıra bilmədiyi bir çalar və duyğu ilə doludur. Bu ifadə, dilin canlılığı və ifadə imkanlarının genişliyini nümayiş etdirir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz