Həmən (fars mənşəli) əvəzlik olaraq "həmin", "haman", "o" sözlərinin sinonimi kimi işlənir. Sözün əsas mənası "eyni", "elə", "bu" kimi anlayışları ifadə etməkdir. Yəni, əvvəllər adı çəkilmiş, bilinən və ya kontekstdən aydın olan bir şeyə işarə etmək üçün istifadə olunur.
Lüğətlərdə sadəcə "həmin, haman, o" kimi tərcüməsi verilən "həmən" sözü, əslində, danışıq dilində daha çox vurğu və ifadəlilik qatmaq üçün istifadə olunur. "Həmin" sözündən fərqli olaraq, "həmən" sözü daha qətiyyətli və bəzən bir az da emosional rəng daşıya bilər. Misal olaraq, "həmin adam" deyəndə sadəcə bir adamdan danışırıq, amma "həmən adam" deyəndə həmin adamın xüsusi bir əhəmiyyətə malik olduğunu, ya da yadda qalmış bir adam olduğunu vurğulayırıq.
Verilən misalda ("Elə işlərin üstündə həmən adamı divara söykəyib başına güllə çaxarlar, qalar yerində…") "həmən adam" ifadəsi hadisənin konkret bir şəxsi ilə bağlı olduğunu, o şəxsin əhəmiyyətini və vəziyyətin ağırlığını daha çox vurğulayır. "Həmin adam" deyil, məhz "həmən adam" ifadəsinin seçilməsi bu səbəbdəndir. Beləliklə, "həmən" sadə bir əvəzlik olmaqdan çıxaraq, bədii ədəbiyyatda emosiyaları, hadisələrin gərginliyini və vacibliyini artırmaq üçün istifadə edilən bir vasitəyə çevrilir.
Qısacası, "həmən" sözü gramatik baxımdan "həmin", "haman" və "o" sözlərinin sinonimi olsa da, istifadəsindəki intonasiya və kontekst ona fərqli bir anlam, ifadəlilik və vurğu qatır. Onu sadəcə bir əvəzlik kimi deyil, daha çox nitqin ifadəliliyini artıran bir vasitə kimi də qəbul etmək lazımdır.