izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Hərf-hərf: Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında yer alan "hərf-hərf" sözü, bir söz birləşməsi olaraq, hər bir hərfin ayrıca, ardıcıl və tam şəkildə ifadə olunmasını, oxunmasını və ya yazılmasını bildirir. Yəni, sözün tam mənasını vermək üçün, hər hərfin özünəməxsus səsini və mənasını ayırd etmək, səsli, aydın və tələffüz qaydalarına tam riayət etməklə demək lazımdır. Bu ifadə, sözlərin tələffüzünün dəqiqliyinə və düzgünlüyünə xüsusi önəm verilən hallarda istifadə olunur.

Məsələn, bir mətni "hərf-hərf" oxumaq, hər hərfin səsini düzgün tələffüz etməklə, fasiləsiz oxumaq deyil, hər hərfi aydın şəkildə, səs-səs ayıra-ayıra tələffüz etməyi nəzərdə tutur. Bu, xüsusilə qeyri-adi sözlərin və ya əcnəbi dillərdən alınmış sözlərin tələffüzündə çox vacibdir. Diktə zamanı da "hərf-hərf diktə etmək" ifadəsi məhz bu məna daşıyır: diktə edən şəxs hər hərfi ayır-ayıra, aydın şəkildə söyləyir ki, yazıçı yanlışlıqdan qaçsın.

"Hərf-hərf" ifadəsi sözün tələffüzündən başqa, yazıda da tətbiq oluna bilər. Məsələn, bir əsəri "hərf-hərf köçürmək" deyəndə, mətnin hər hərfinin dəqiq və dəyişikliksiz surətdə köçürülməsi nəzərdə tutulur. Bu, tarixi sənədlərin, qədim əlyazmaların və ya ədəbi əsərlərin dəqiq surətdə köçürülməsində xüsusilə əhəmiyyətlidir. Burada hərf-hərf ifadəsinin mənası, sadəcə tam və ardıcıl oxunma deyil, həm də təsvirin, yazının, formasının tam bərabərliyini də özündə əks etdirir.

Yusifin köhnə əlifba ilə yazılmış adını "hərf-hərf oxumaq" misalında olduğu kimi, bu ifadə həm də adətən anlaşılmaz, nadir və ya qeyri-adi bir şeyi anlamaq üçün, diqqətli, ətraflı və ardıcıl şəkildə araşdırma prosesini ifadə edə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz