Kəlmə-kəlmə zərfi, bir mətnin və ya ifadənin tərkib hissələrini, yəni ayrı-ayrı sözlərini nəzərə alaraq, hər sözü ayrıca şəkildə araşdırmaq, tərcümə etmək və ya diktə etmək mənasını verir. Bu, əsasən, dəqiqlik tələb olunan hallarda, xüsusilə də xarici dillərdən tərcümə zamanı, mətni tam anlamaq və ya düzgün çatdırmaq üçün istifadə olunur. Mətni sadəcə olaraq ümumi mənadan yox, hər bir kəlmənin ayrıca mənasından və kontekstdən çıxış edərək təhlil etmək deməkdir.
Məsələn, bir xarici dil mətni kəlmə-kəlmə tərcümə edilərkən, hər bir kəlmənin öz dilindəki ən uyğun ekvivalenti seçilir və ardıcıllıqla yerləşdirilir. Bu, mətnin tam və dəqiq anlaşılmasına kömək edir, lakin bəzən təbii dilin axıcılığını azalda bilər. Çünki dillərin quruluşu fərqlidir və birbaşa kəlmə-kəlmə tərcümə, mətnin ümumi mənasının dəyişməsinə səbəb ola bilər. Buna görə də, kəlmə-kəlmə tərcümə üsulu daha çox ilkin təhlil və anlama mərhələsində, sonradan isə daha bütöv bir tərcümə ilə tamamlanır.
Kəlmə-kəlmə anlayışı, eyni zamanda, nitqin dəqiq və ardıcıl ötürülməsi üçün də istifadə oluna bilər. Məsələn, diktə zamanı, kəlmə-kəlmə diktə etmək, dinləyicinin hər bir kəlməni düzgün yazmasını təmin etmək məqsədi daşıyır. Bu, xüsusilə də ixtisaslaşmış terminlərin və ya mürəkkəb qrammatik quruluşların olduğu hallarda vacibdir.
Beləliklə, "kəlmə-kəlmə" ifadəsi, dilin dəqiq və ətraflı təhlili, tərcüməsi və ya ötürülməsi üçün istifadə olunan, mətnin strukturunu və komponentlərini vurğulayan bir zərfdir. Bu, sadəcə bir tərcümə üsulu deyil, həmçinin dilin incəliklərinə daha dərin nüfuz etmək üçün bir yanaşmadır.