izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Hibridləşdirmə, fərqli genetik xüsusiyyətlərə malik iki və ya daha çox orqanizmin cütləşdirilməsi və ya birləşdirilməsi prosesidir. Nəticədə yaranan nəsil, valideyn orqanizmlərinin xüsusiyyətlərini özündə birləşdirən hibrid adlanır. Bu proses həm cinsi, həm də vegetativ üsulla həyata keçirilə bilər.

Cinsi hibridləşdirmədə, fərqli növlərə, cinslərə və ya alt növlərə aid orqanizmlərin reproduktiv hüceyrələri (sperma və yumurta) birləşərək yeni bir orqanizm əmələ gətirir. Bu proses təbii halda və ya süni şəkildə, insan müdaxiləsi ilə həyata keçirilə bilər. Məsələn, at və eşşəyin cütləşməsi nəticəsində yaranan qatır cinsi hibridin əyani nümunəsidir. Qatır sterildir, yəni özü çoxala bilmir.

Vegetativ hibridləşdirmə isə, cinsi prosesə ehtiyac olmadan, bitkilərin vegetativ hissələrinin (kök, gövdə, yarpaq) birləşdirilməsi ilə həyata keçirilir. Bu üsulda, fərqli bitkilərin toxumaları birləşdirilir və yeni bir bitki əmələ gətirilir. Peyvəndləmə vegetativ hibridləşmənin ən yaygın tətbiqidir.

Hibridləşdirmənin əhəmiyyəti çox böyükdür. Kənd təsərrüfatında, yüksək məhsuldarlığa, xəstəliklərə davamlılığa və digər istənilən xüsusiyyətlərə malik yeni bitki və heyvan sortlarının yaradılmasında geniş istifadə olunur. Tibbdə isə, yeni dərmanların və müalicə üsullarının inkişafında mühüm rol oynayır. Genetik mühəndisliyi ilə birlikdə hibridləşdirmə, müasir biotexnologiyanın əsas metodlarından biridir.

Lakin, hibridləşdirmənin bəzi mənfi cəhətləri də vardır. Bəzi hibridlər steril ola bilər, yəni çoxala bilməzlər. Bundan əlavə, hibridləşmə nəticəsində yaranan orqanizmlərin genetik müxtəlifliyi azala bilər, bu da onları xəstəliklərə və ətraf mühitin dəyişikliklərinə daha həssas edir. Ona görə də, hibridləşdirmə prosesi diqqətlə planlaşdırılmalı və nəzarət edilməlidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz