His-pas sözü Azərbaycan dilində "top, çirk, kir" mənalarında işlənir. Lakin bu izah qeyri-dəqiq və mənanın tamlığını əks etdirmir. "His-pas" daha çox qazanın dibində, qabların içinə yapışan qalın, quru, köhnə çirk, kömür və yağ qalıqlarının qarışığı kimi təsəvvür olunmalıdır. Bu, sadəcə səthi bir kir deyil, uzun müddət ərzində yığılan, bəzən qatılaşmış və sərt bir təbəqədir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "his" kökü çirk, kir mənasını verir. "Pas" isə metal səthlərində yaranan oksidləşmə məhsuluna aiddir. Lakin "his-pas"da "pas" sözü bu mənasında deyil, "his" kimi çirk, kir mənasında genişləndirilmiş şəkildə işlənir. Beləliklə, "his-pas" tək-tək komponentlərin sadə cəmi yox, onların birləşərək spesifik bir məna əldə etdiyi bir birləşmədir.
Misal olaraq verilən "Qazanın his-pasını yumaq" ifadəsi, qazanın dibinə yapışmış, köhnə, qatılaşmış çirklərin təmizlənməsini təsvir edir. Bu, adi bir silmək deyil, bəzən uzun müddət davam edən, səbr və əmək tələb edən bir prosesdir. "Hisdən-pasdan qaralıb sifətini itirmiş... taxta bufet" ifadəsi isə köhnəlmə, istifadədən qaralma və köhnəliyi əyani şəkildə göstərir. Bufetin uzun illər ərzində toz-torpaq, çirk və istifadə izlərindən qaralması və əvvəlki gözəlliyini itirməsi, "his-pas"ın məna genişliyini daha da aydınlaşdırır.
Yekun olaraq, "his-pas" sözü, sadəcə "çirk"dən daha çox, uzun müddət yığılmış, qalınlaşmış, qurumuş və bəzən yapışqan bir çirk təbəqəsini ifadə edir. Bu, sözün təkcə leksik mənasını deyil, həm də kontekstual mənasını, qurumuşluq, köhnəlik, istifadə izləri kimi assosiasiyaları da özündə əks etdirir.